عُجب، آفت ایمان

قال رسول الله (ص): اَوحَنّا الی داود: «يَا دَاوُدُ بَشِّرِ الْمُذْنِبِينَ وَ أَنْذِرِ الصِّدِّيقِين. قَالَ كَيْفَ أُبَشِّرُ الْمُذْنِبِينَ وَ أُنْذِرُ الصِّدِّيقِينَ قَالَ يَا دَاوُدُ بَشِّرِ الْمُذْنِبِينَ أَنِّذر الصِّدِّيقِينَ قَالَ يَا دَاوُدُ بَشِّرِ الْمُذْنِبِينَ بِأَنِّي أَقْبَلُ التَّوْبَةَ وَ أَعْفُو عَنِ الذَّنْبِ وَ أَنْذِرِ الصِّدِّيقِينَأَنْ لا يُعْجَبُوا بِأَعْمَالِهِمْ فَإِنَّهُ لَيْسَ عَبْدٌ يُعْجَبُ بِالْحَسَنَاتِ إِلَّا هَلَكَ»[1]. پیامبر اکرم(ص) فرمود: خداوند متعال در قالب وحی دو پیام را به داوود گوشزد کرد: به گناهکاران بشارت بده، به صدیقین و انسان‏های عارف یک هشدار.

حضرت داوود (ع) عرض کرد: خدایا چگونه وبه چه چیز بشارت دهم و از چه چیز انذار کنم؟ فرمود: به گنهکاران بشارت بده که من «توبه» گنهکاران را می‏پذیرم،  از گناه آنان صرف‌نظر می‏کنم و گناهانشان مورد عفو و بخشش است. اما صدیقین، کسانی هستند که در صراط مستقیم قرار دارند و احساس می‏کنند خیلی گردنه‏ها را پشت‌سر گذاشتند و مشکل ندارند، این‏ها یک خطر تهدیدشان می‏کندوآن عبارت از این است که دچار «عُجب» نشوند.اگر اهل ایمان، اهل راز و نیاز و اهل علم هستند، دچار عجب نشوند. مسیر طلبگی، تحصیل، تدریس و مُبَلّغِ دین خدا بودن،سرمایه بزرگی است که به ما عنایت شده است خداوند به حضرت داود (ع) می‏گوید: خطر همین‌جاهاست، «أَنِّذر الصِّدِّيقِينَأَنْ لا يُعْجَبُ بِأَعْمَالِهِمْ» نسبت به کارهای‏شان دچار عُجب نشوند.«فَإِنَّهُ لَيْسَ عَبْدٌ يُعْجَبُ بِالْحَسَنَاتِ إِلَّا هَلَكَ»؛ زیرا هیچ بنده‏ای نیست که دچار عُجب نسبت به کارهای نیکش بشود مگر این که سرانجام او جز هلاکت و نابودی نیست یعنی انسان با دست و پای خودش می‏لغزد.

 امام کاظم (ع) به فرزندانش خطاب می‎کند: همیشه خودتان را بدهکار حساب کنید نه طلبکار. «یا بُنَی علیک بالجِدّ»، از هر تلاشی فروگذاری نکن «وَ لَا تُخْرِجَنَّ نَفْسَكَ مِنْ حَدِّ التَّقْصِير»، خودت را از حدّ تقصیر بیرون نکن یعنی همیشه بگو خدایا من کم کاری کردم. «فی عبادة الله و فی طاعته فانّ الله لا یُعبَدُ حق عبادته»[2]. خداوند آن گونه که بایسته است عبادت نمی‏شود لذا ما هر چی هم که عبادت کنیم،ناچیز است.«وَ کُلُّ عملٍ تُریدُ به الله»، هر کاری که برای رضای خدا می‏خواهید انجام بدهید، امام(ع) می‏فرماید: «فکن فیه مقصراٍ عند نفسکكُلُّ عَمَلٍ تُرِيدُ بِهِ اللَّه عَزَّوَجَلَّ فَكُنْ فِيهِ مُقَصِّراً عِنْدَ نَفْسِكَ فَإِنَّ النَّاسَ كُلَّهُمْ فِي أَعْمَالِهِمْ فِيمَا بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ اللَّهِ مُقَصِّرٌ».[3]



[1].الكافي (ط - الإسلامية)؛ ج‌2، ص: 314.

 

[2].همان،ص72.

[3].همان،ص 73.

 

Please publish modules in offcanvas position.