اخبار

بسم الله الرحمن الرحیم، الحمدلله رب العالمین، وصلی الله علی سیدنا ونبینا محمد وآله الطاهرین.

امشب آخرین شب از لیالی قدر است، شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، اگر در شب نوزدهم توفیق پیدا نکردیم، اگر در شب بیست و یکم توفیق پیدا نکردیم امشب تلاش کنیم، این دقایق باقیمانده از این شب را استغفار کنیم، توبه کنیم، به خدا برگردیم، خدای متعال وعده داده هر کس توبه کرد ما توبه پذیریم، هر کس دعا کرد ما دعای او را مستجاب می‌کنیم، یکی از بلاهایی که سراغ انسان می‌آید همین هوای نفسی است که موضوع بحث ما بود، به عنوان یکی از دغدغه‌های جدی نبی گرامی اسلام، امشب از خدای بزرگ بخواهیم که خدای متعال نفس عماره و شیطان را بر ما مسلط نسازد، سخن در این بود که هوای نفس چه آثاری در زندگی ما ایجاد می‌کند، آثاری را برای هوای نفس بیان کردیم، یکی از آثار هوای نفس این بود که هواپرستی درک صحیح حقایق جهان هستی را از انسان می‌گیرد، یعنی انسان چشم دارد نمی‌بیند، گوش دارد کانما نمی‌شنود، دل دارد گویا درک نمی‌کند، در این تعبیری که قرآن دارد خیلی حقایق را خدای متعال بیان کرده، « أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى‏ عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى‏ سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلى‏ بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ يَهْديهِ مِنْ بَعْدِ اللَّه»[1] خیلی تکان دهنده است، اثر زیانبار هوای نفس را مطرح می‌کند، کسی که به جای خدا هوای نفس را معبود خودش قرار بدهد، اتخذ الهه هوی واضله الله علی علم، خداوند او را با گمراهی آگاه ساخته است، یعنی بی‌توجه نبوده، اما در این مسیر غلط قرار گرفته است، خدای متعال بر گوش و قلب او مهر زده، بر چشم او پرده افکنده، با این حال چه کسی غیر از خدا می‌تواند این انسان گمراه را هدایت کند. بنابراین برای اینکه چشممان ببیند، قلبمان آن ادراک لازم را داشته باشد باید این پیروی از نفس عماره را از صحنه زندگیمان دور کنیم، «إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاَّ ما رَحِمَ رَبِّي‏»[2] پنجمین اثر و رهاورد هوای نفس عبارت از این است که حجاب درست می‌کند هوای نفس بین خالق و مخلوق. حجاب. چطور ما موقعی که پرده‌ای آویزان می‌کنیم چیزی نمی‌بینیم، هوای نفس هم پرده می‌شود، حجاب می‌شود. امام صادق(ع) جمله جالبی دارند، «لَا حِجَابَ‏ أَظْلَمُ وَ أَوْحَشُ بَيْنَ الْعَبْدِ وَ بَيْنَ اللَّهِ تَعَالَى مِنَ النَّفْسِ وَ الْهَوَى»[3] هیچ حجاب و مانعی تاریک‌تر و وحشتناک‌تر در میان بنده و خدا از هوای نفس وجود ندارد، حجاب وحشتناک، حجاب تاریک، این هم اثر پنجم، اثر ششم خیلی جالب است، می‌گوید کسانی که دنبال هوای نفس هستند جوانی که خدای ناخواسته در این مسیر افتاده، اینها دچار آخرت فروشی می‌شوند، یعنی آخرت را می‌دهند ودنیا را می‌گیرند، تعبیری امیرمومنان علی(ع) دارد می‌فرماید: «مَنْ أَطَاعَ هَوَاهُ بَاعَ‏ آخِرَتَهُ‏ بِدُنْيَاه» هر کس از هوای نفس پیروی کند آخرت را به دنیا فروخته است، عجیب است چه معاملة وحشتناکی است، معمولاً آدم یک کالایی را می‌دهد و به نظر خودش کالای بهتری را می‌گیرد، اما در اینجا انسان آخرت را می‌دهد و دنیا را برای خودش می‌خرد، دنیایی که ارزش ماندن در آن نیست؛ عمرهای کوتاه و محدود ما، آنچه ما باید تلاش کنیم برای فردای ماست، متاسفانه جامعه و مردم ما و خود ما گرفتار همین چند روزه دنیا هستیم، گویا می‌خواهیم با زبان بی‌زبانی بگوییم که خبری نیست که نیست، در عین حال که خبرها آنجاست، حالا سوال این است که اگر انسانی مبتلا به هوای نفس شد، دغدغه پیغمبر را جدی نگرفت، در مرحله اول و این آثار زیانبار در زندگی او راه پیدا کرد، در مسیر بی‌عدالتی قرار گرفت، در مسیر کج‌روی قرار گرفت، درک حقایق از او گرفته شد، بین او و خدا حجاب برقرار شد، آخرتش را به دنیا فروخت، راه درمانی هم وجود دارد یا ندارد، چند راه حل در روایات و کلمات نورانی ما وجود دارد که کسانی که در این مسیر افتادند در باتلاق هوای نفس گرفتار آمدند این نسخه است، آدم مریض به دکتر مراجعه می‌کند، نسخه دکتر را به داروخانه می‌برد، دارو می‌گیرد و مصرف می‌کند تا خوب بشود، روایات ما و کلمات نورانی اهل بیت هم چنین است، اگر دردی را بیان می‌کنند درمان آن را هم ذکر می‌کنند، پیغمبر اکرم و نبی مکرم می‌فرماید: یکی از راه‌حل‌های مبارزه با نفس و درمان هواپرستی «جاهدوا اهوائکم تملوا انفسکم»؛[4] مبارزه کنید، اگر می‌خواهید پیروز بشوید باید در مقابل هوای نفس بایستید، مقاومت کنید، او می‌گوید به این سمت، شما بگویید نمی‌روم، او می‌گوید این راه خوب است، تو می‌بینی که عاقبت آن زندگی تو را تباه می‌کند مقاومت کن و بایست، جاهدوا اهوائکم تملکوا انفسکم؛ اگر می‌خواهید مالک خودتان بشوید، مالک جانتان بشوید، تمام هویتتان را به دست بیاورید با نفستان مبارزه کنید، یکی از راه‌کارهای مبارزه با نفس یاد مرگ است، اینکه به ما سفارش شده به قبرستان‌ها سربزنید برای زیارت قبول و زیارت اموات بروید یکی از آثار مثبت آن یاد مرگ است، عجب انسان روی این قبرها نگاه می‌کند دوستان دیروز او نیستند، از دنیا رفته‌اند، اثر و نشانه‌ای از آنها نیست، خود این یاد مرگ انسان را از رفتن دنبال هوای نفس باز می‌دارد و کنترل می‌کند، امام صادق(ع) جمله بسیار زیبایی دارند می‌فرمایند: «ذِكْرُ الْمَوْتِ‏ يُمِيتُ‏ الشَّهَوَاتِ فِي النَّفْس‏ يَكْسِرُ أَعْلَامَ الْهَوَى‏»[5] می‌فرماید یاد مرگ شهوات نفسانی انسان را می‌میراند، آدم بفهمد فردا می‌میرد، این دیگر دنبال هوای نفس نمی‌رود، می‌گوید چند لحظه‌ای عبادت کنم، با خدا آشتی کنم، فردای قیامت چه پاسخی بدهم، پرچم‌های هوا و هوس را یاد مرگ می‌شکند، از بین می‌برد، این هم آثار ارزشمندی است که در رابطه با مسئله هوای نفس و مبارزه با هوای نفس در برنامه زندگی ما وجود داردکه اگر دقت و توجه کنیم آن موقع خواهیم دید که چه آثار ارزشمندی در اینجا هست، نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم که می‌تواند کنترل کننده ما باشد در مقابل هوای نفس آگاهی و علم است، معرفتمان را بیشتر کنیم، خیلی از جاهایی که افراد دنبال هوای نفس راه می‌افتند، خواهر و برادر من آگاهی ندارند، می‌گویند نمی‌دانستیم، جوان می‌گوید من اگر می‌دانستم عاقبت کار این می‌شود نمی‌رفتم، بنابراین مطالعات و تحقیقاتمان را بیشتر کنیم، با مراکز دینی انس بگیریم، اگر عالمی را می‌بینیم سراغ آن عالم برویم، مسائل دینی‌مان را سوال کنیم، معرفتمان را بیشتر کنیم، اینها راهکارهایی است که می‌تواند انسان را در مسیر قرار بدهد، «قَاتِلْ هَوَاكَ بِعِلْمِكَ وَغَضَبَكَ‏ بِحِلْمِك‏»[6] هوای نفس را با علمت با آن مبارزه کن، غضبت را با حلم و بردباری‌ات با آن مبارزه کن، نبی گرامی اسلام با اصحابش از جایی عبور می‌کردند، دیدند جوانی آنجاست سینه‌اش را روی شن‌ها و ریگ‌های داغ قرار داده و ناله می‌کند، خیلی پیغمبر متاثر شد، دید این جوان مرتب می‌گوید که ای جان و تن من بچش این گرمی و حرارت این شن‌های داغ را؛ زیرا تو طاقت آتش جهنم را نداری، نبی گرامی اسلام خطاب کرد اصحاب من جمع بشوید، موقعی که جمع شدند حضرت فرمود، جوان تو برای ما دعا کن، دعای تو مستجاب است، نگاه کنید آدمی که در مسیر گناه بوده و در باتلاق گناه افتاده چون واقعاً در پیشگاه پروردگار عالم توبه کرده و با نفسش مبارزه کرده نبی گرامی اسلام می‌فرماید تو در حق ما دعا کن که دعای تو مستجاب می‌شود، انشاءالله امیدواریم که خدای متعال هم به من و هم به شما کمک کند بتوانیم در مسیر دینداری و تقوا و پاکی قرار بگیریم.

والسلام علیکم و رحمة الله وبرکاته.