اخبار

«الحمدلله رب العالمين و صلي‌الله علي محمد و آله الطاهرين و اللعن علي اعدائهم اجمعين»

خلاصه جلسه گذشته:

عرض کردیم روایتی وجود دارد دال بر اینکه اگر شخصی در بین نماز متوجه نجاست شود نمازش صحیح است و این روایت می‏تواند به عنوان مؤید قول مشهور ذکر شود.

ﻋَﻦْﺩَﺍﻭُﺩَﺑْﻦِﺳِﺮْﺣَﺎﻥَﻋَﻦْﺃَﺑِﻲﻋَﺒْﺪِﺍﻟﻠﱠﱠﻪِ(ع)ﻓِﻲﺍﻟﺮﱠﱠﺟُﻞِﻳُﺼَﻠﱢﱢﻲﻓَﺄَﺑْﺼَﺮَﻓِﻲﺛَﻮْﺑِﻪِﺩَﻣﺎًﻗَﺎﻝ: «ﻳُﺘِﻢﱡﱡ »[1]

کسی مشغول نماز است و در بین نماز چشمش به خونی می‌افتد که در لباسش است حضرت (ع) می‌فرمایند: نمازش تمام است، یعنی بدون اینکه نمازش را بشکند آن را تمام کند.

عرض کردیم اطلاق این روایت از سه منظر قابل بررسی است.

1)اطلاق این روایت هم شامل جایی است که شخصتمکن از ازاله نجاست دارد هم جایی که شخص تمکن ندارد و در صورتی که تمکن از ازاله داشته باشد باز اطلاق دارد و شامل صورتی که نجاست را ازاله کرده یا ازاله نکرده هممی‌شود.

2)کلمه «دم» اطلاق دارد و هم شامل صورتی است که خون کمتر از درهم باشد یا خونی باشد که نماز با آن باطل است مثل خون دماء ثلاثه که یک ذره آن هم موجه بطلان است،خواه این خون قبل از نماز به لباس و بدن اصابت کرده یا الان اصابت کرده باشد.

3)امام(ع) امر به اتمام نماز کرده‏اند و این اعم است از آنجایی قبل از نماز متوجه نجاست شود و یا در وسط نماز متوجه نجاست شود.

نتیجه اینکه این روایت نمی‏تواند مؤید قول مشهور باشد؛ چون:

اولاً:امر حضرت که می‏فرمایند: «ﻳُﺘِﻢﱡﱡ» شامل همه موارد می‌شود، چه شخص توان ازله نجاست داشته باشد یا توان ازاله نجاست نداشته باشد. همچنین اعم است از صورتی که ازاله کرده باشد یا ازاله نکرده باشد،حال اینکه در روایاتیکه قبلاً اشاره شد آمده بود که اگر شخص در بین نماز متوجه نجاست شد باید ازاله کند. در نتیجه اطلاق اول که حضرت (ع) می‌فرمایند: اگر خونی را در لباس دید نمازش تمام است را با روایات دیگر تقیید می‌زنیم و فقط شامل صورتی می‌شود که شخص تمکن از ازاله نجاست را ندارد.

ثانیاً:اینکهحضرت (ع)می‌فرمایند: «ﻓَﺄَﺑْﺼَﺮَﻓِﻲﺛَﻮْﺑِﻪِﺩَﻣﺎً» مطلق است و اعم است از اینکه این خون کمتر از درهم باشد یا از دماء ثلاثه باشد پس نمی‌توان به اطلاق این روایت عمل کرد در نتیجه این روایت تقیید می‌خورد و شامل خون مَعفُو هم می‌شود.

حال اگر ما این اطلاق دوم را تقیید زدیم و فقط شامل خونی که نماز با آن صحیح است (خون معفو) قرار دادیم پس می‌توان به اطلاق اول روایت عمل کنیم و اطلاق آن را مقید نکنیم و به قوت خود باقی باشد،یعنی بگوییم چه تمکن از ازاله داشته باشد و یا تمکن ازاله نداشته باشد نمازش صحیح است.

با این تقییدات باز هم نمی‌توانیم از این روایت به نفع مشهور استفاده کنیم؛ زیرا قول مشهور این بود که در همه حالات (چه قبل نماز باشد و چه حین نماز یا بعد از نماز باشد) نماز خواندن با خونی که بیشتر از درهم است اشکال ندارد.

«والحمد لله رب العالمین»