|
بسمه تعالی مشروح خطبه های نماز جمعه حضرت آیت الله حسینی بوشهری
مورخ 97/11/12 خطبه شماره 161 |
خطبه اول
السلام عليکم و رحمت الله و برکاته، السلام عليک يا حجة الله، السلام عليک يا بقية الله في أرضه، السلام علي المهدي الذي وعد الله عز و جل أن يملأ به الأرض عدلاً و قسطاً کما ملئت ظلماً و جوراً
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم
الحمد لله نَحْمَدُهُ و نَسْتَعينُهُ و نَسْتَغْفِرُهُ و نَسْتَهْديهِ و نُؤمِنُ بِهِ و نَتَوَکَّلُ عليه و نعوذ بالله من شُرورِ أنفسنا و من سيئات أعمالنا و نشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريک له و نُصَلّي و نُسَلِّمُ علي حبيبه و نجيبه و خيرته في خلقه، حافظ سِرِّهِ و مُبَلِّغِ رسالاته، بشير نعمته و نذير نقمته، سيدنا و نبينا حبيب إله العالمين أبا القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين المُکَرَّمين الهدات المهديين و اللعن الدائم علي أعدائهم أجمعين من الآن إلي قيام يوم الدين آمين يا رب العالمين.
عبادالله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.
قال رسول الله (ص): «لا يكونُ الرّجُلُ مِن المُتَّقينَ حتّى يُحاسِبَ نَفسَهُ أشَدَّ مِن مُحاسَبهِ الشَّريكِ لِشَريكِهِ، فيَعلَمَ مِن أينَ مَطعَمُهُ، ومِن أينَ مَشرَبُهُ، ومِن أينَ مَلبَسُهُ ؟ أمِن حِلٍّ ذلكَ، أم مِن حَرامٍ ؟»[1] پیامبر اکرم (ص) در مورد ویژگی های متقین میفرماید: آدمی از پرهیزگاران نباشد، مگر آن گاه كه حسابرسی او از نَفْسش سختتر از حساب كشیدن شریك از شریكش باشد و بداند كه از كجا میخورد، از كجا میآشامد و از كجا میپوشد، آیا اینها از راه حلال است یا از حرام ؟
در خطبه اول در رابطه با امر به معروف و نهی از منکر سخن گفته ایم. یکی از سر فصل های مهم در این زمینه عبارت است از معیارهای شناخت معروف و منکر. تاکنون به معیارهای متعددی اشاره کردیم.
آخرین معیاری که امروز هم در مورد آن سخن خواهیم گفت این است که مصداق معروف کدام است؟ گفتیم هر نوع رفتاری که نتیجه و خروجی آن، اجرای عدالت اجتماعی در جامعه باشد از مصادیق بارز معروف در جامعه اسلامی است. و هر آنچه بر خلاف عدالت اجتماعی در جامعه باشد از مصادیق منکر است. در رابطه با عدالت اجتماعی گفتیم دارای ابعاد متعددی است و هر کدام از این ابعاد دارای شاخص هایی است که به یکی دو بعد از ابعاد عدالت اجتماعی اشاره کردیم. امروز به یکی دیگر از ابعاد عدالت اجتماعی اشاره میکنیم.
بُعد دیگر این است که جامعه برخوردار از عدالت اجتماعی، در آن جامعه افراط و تفریط وجود ندارد. مدیر یک جامعه باید بپرهیزد از کاری که در آن افراط و تفریط باشد. در کلمات امیرالمؤمنین (ع) چنین آمده: « أَحَبَّ الاُْمُورِ إِلَيْکَ أَوْسَطُهَا فِي الْحَقِّ، وَأَعَمُّهَا فِي الْعَدْلِ، وَأَجْمَعُهَا لِرِضَى الرَّعِيَّةِ»[2] بايد كه محبوبترين كارها در نزد تو، كارهايى باشد كه با ميانه روى سازگارتر بوده و با عدالت دمسازتر و خشنودى رعيت را در پى داشته باشد. در تعبیر دیگری به امام مجتبی(ع) میفرمایند: مبادا در مسیر عبادت و زندگی دچار افراط شوی! روشی را انتخاب کن که در حد توان و طاقت تو باشد و بتوانی همیشه آن را انجام دهی(اشاره به سبک زندگی). حضرت به یکی از فرماندارانش در فارس مینویسند: «بَعْدُ فَإِنَّ دَهَاقِینَ أَهْلِ بَلَدِکَ شَکَوْا مِنْکَ غِلْظَهً وَ قَسْوَهً وَ اِحْتِقَاراً وَ جَفْوَهً وَ نَظَرْتُ فَلَمْ أَرَهُمْ أَهْلاً لِأَنْ یُدْنَوْا لِشِرْکِهِمْ وَ لاَ أَنْ یُقْصَوْا وَ یُجْفَوْا لِعَهْدِهِمْ فَالْبَسْ لَهُمْ جِلْبَاباً مِنَ اَللِّینِ تَشُوبُهُ بِطَرَفٍ مِنَ اَلشِّدَّهِ وَ دَاوِلْ لَهُمْ بَیْنَ اَلْقَسْوَهِ وَ اَلرَّأْفَهِ وَ اُمْزُجْ لَهُمْ بَیْنَ اَلتَّقْرِیبِ وَ اَلْإِدْنَاءِ وَ اَلْإِبْعَادِ وَ اَلْإِقْصَاءِ إِنْ شَاءَ اَللَّهُ»[3] اما بعد، کشاورزان شهر تو، از تو شکایت کرده‌اند. آنان از سختگیرى و سنگدلى و حقیر شمردن و ستمگریت شکایت کرده‌اند. دقت کردم و آنان را به دلیل مشرک بودنشان، شایسته نزدیک شدن به تو ندیدم. آنان نه در خور دور شدن و مورد ستم واقع شدن هستند، زیرا با ما داراى عهد و پیمان مىباشند. بنابراین جامه‌ای از نرمخویی با دامنی از سختگیری را شعار خود قرار ده و با آنان اعتدال بین سخت‌دلى و مهربانى را انتخاب کن. به خواست خدا در میانشان به اعتدال رفتار کن، و حد متوسط بسیار دور کردن و بسیار نزدیک کردن را برگزین.
من به همین مقدار بسنده میکنم. اجمالاً عدالت اجتماعی دارای ابعادی است که به چند بُعد آن اشاره شد و آخرین آنها هم عدم افراط و تفریط در جامعه است.
اِنَّ اللّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبى وَ یَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ.
پروردگارا ما را بیامرز، در فرج مولایمان تعجیل فرما، به امام راحلمان روح و رضوان عنایت فرما، به رهبر عزیز و فرزانه انقلابمان و سایر مراجع تقلید، عزت دنیا و آخرت مرحمت بفرما، پروردگارا توطئه‌های دشمنان کینه‌توز ما را به خودشان برگردان، عاقبت این جمع را ختم به خیر بگردان، به خانواده مکرم شهیدانمان صبر و اجر عنایت بفرما، به رزمندگانمان عزت عنایت بفرما، به عزیزانی که در عرصه‌های مختلف، عرصه‌های اقتصادی سیاسی عرصه‌های مختلف مجاهدانه به این کشور خدمت می‌کنند عزت دنیا و آخرت مرحمت بفرما، به جانبازانمان سلامت، به آزادگانمان عزت، به بانوانمان عفت و به عالمانمان توفیق عنایت فرما
«إنَّ أحْسَنَ الْحَديثِ وَ أبْلَغَ الْمَوْعِظَة کِتابُ اللهِ الْعَزيز»
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿۱﴾ اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿۲﴾ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ﴿۳﴾ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ ﴿۴﴾
خطبه دوم
السلام علیک یا بنت رسول الله؛ السلام علیک یا بنت ولی الله؛ السلام علیک یا بنت موسی بن جعفر؛ إشفعي لنا في الجنة فإنَّ لک عندالله شأناً من الشأن.
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
الحمدلله رب العالمین باری الخلائق الاجمعین و نصلی و نسلم علی حبیبه و رسوله أبا القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین.
اللهم صل و سلم علي مولانا أمير المؤمنين علی بن ابی طالب و علي فاطمة الزهراء سيدة نساء العالمين و علي الحسن و الحسين سيدي شباب أهل الجنة و علي علي بن الحسين زين العابدين و إمام العارفين و علي محمد بن عليٍ الباقر و علي جعفر بن محمدٍ الصادق و علي موسي بن جعفرٍ الکاظم و علي علي بن موسي الرضا المرتضي و علي محمد بن عليٍ الجواد و علي علي بن محمدٍ الهادي و علي الحسن بن علي الزکي العسکري و علي الحجة القائم المهدي حججک علي عبادک و أمنائک في بلادک بهم نَتَوَلّي و من أعدائهم نَتَبَرَّئُ الي يوم القيامه.
عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.
«سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ فَقَالَ يُطَاعُ فَلَا يُعْصَى وَ يُذْكَرُ فَلَا يُنْسَى وَ يُشْكَرُ فَلَا يُكْفَرُ»[4]. از امام صادق عليه السلام درباره آيه (تقواى الهى داشته باشيد آنگونه كه حقّ تقواست) سئوال شد، فرمودند: از خدا فرمان مى برد و نافرمانى نمى كند، به ياد اوست و فراموشش نمى كند، شكرگزار اوست و كفران نمى كند.
معنایش این است که خداوند مورد اطاعت قرار بگیرد نه مورد عصیان و نافرمانی. معنای تقوا این است که همیشه انسانها به یاد خدا باشند و خدا در زندگی فراموش نکنند و نکته سوم در تفسیر این آیه این است که خدا مورد شکرگزاری قرار گیرد.
در خطبه دوم به بیان مناسبتها میپردازم.
مناسبت اول: امروز 12 بهمن است. دوازدهم تا 22 بهمن، ایام دهه پر خیر و برکت فجر انقلاب اسلامی است. همچنین ما در آستانه شهادت صدیقه طاهره فاطمه زهرا(س) قرار داریم. در مورد مسئله دهه فجر خوشبختانه همه ما از بیانات استاد فرهیخته جناب آقای دکتر حداد عادل بهره بردیم. روز 12 بهمن دارای ویژگیهایی است. روز بازگشت افتخار آمیز امام عزیز به ایران اسلامی است. روز 12 بهمن روزی است که هم رهبر انقلاب و هم ملت ایران بر طاغوتیان پیروز شدند و امام قهرمانانه به کشور بازگشت. روز 12 بهمن روز بازگشت رهبری مردمی و با اخلاص به میهن اسلامی است. امروز بنا دارم کمی راجع به امام و دستاوردهای ایشان و مکتب سیاسی ایشان صحبت کنم. امام علاوه بر نقش مهم هدایتگری و علاوه بر نقش کشاندن توده میلیونی به میدان مبارزه، کار بزرگشان پایه گذاری اندیشه حکومت اسلامی در اذهان بود. در مقابل دو مکتب که یکی مربوط به بلوک شرق و دیگری مربوط به بلوک غرب بود، (که آنها با دین رابطه ای نداشتند) امام سخن از دین و اسلامی به میان آورد که این اندیشه اسلامی بر دو عنصر اساسی در حقیقت استوار بود. یکی پای دین و مکتب و دوم در رابطه با انسان و اعتلای انسان در سایه مکتب. این دو عنصر در حقیقت جزء برنامه های اصلی امام (ره) بود. ما در ایام دهه فجر باید چند کار انجام دهیم. سخنرانان و گویندگان ما و تحلیلگران انقلاب را باید برای مردم ما تبیین کنند که گذشته انقلاب چگونه بوده و ما قبل از انقلاب در چه شرایطی بودیم. در رسانه ها و فضای مجازی میبینید که عده ای رژیم پهلوی را به صورت بزک کرده به نسل جوان ما ارائه میدهند. نسل جوانی که قبل از انقلاب را ندیده امروز یک مرتبه مواجه میشوند با تکریم و تجلیل از رضا خان روبه رو میشوند. لازم است متولیان فرهنگی کشور، گذشته قبل از انقلاب را برای نسل جوان ما بیان کنند. کشور ما در چه وضعیتی بود، دین و باورهای ما در چه وضعیتی بود.
مطلب بعدی اینکه دستاوردهای چهل ساله انقلاب باید برای مردم تبیین شود.
نکته سوم اینکه ما هنوز به ساحل نرسیده ایم و هنوز در آغاز راه هستیم و در نتیجه موانع راه آینده را باید به مردم گوشزد کنیم. تصور نکنید انقلاب تمام شد. دشمن پیوشته در مقابل شما جبهه گیری میکند. بهانه ها مختلف است، کودتا هست، ترور هست، جنگ تحمیلی هست، محاصره اقتصادی هست، جنگ رسانه ای هست، جنگ روانی و تبلیغاتی هست، اینها کارهایی است که دشمن مانند گذشته بلکه شدید در صدد آن است. این مسائل را ما باید برای مردم بیان کنیم.
چند نکته در مورد مکتب سیاسی و رهاورد امام بعنوان یک ارمغان برای کشور:
یک:توأم کردم معنویت همراه با سیاست. همیشه مسئله سیاست مسئله ای بود که حتی حوزه های علمیه و متدینین از سیاست رمیده بودند و متنفر بودند چون آنچه دیده بودند دروغ بود. امام در اوج عرفان و معنویت بحث اندیشه سیاسی حکومت اسلامی را طراحی کرد. یعنی معنویت کنار سیاست قرار گرفت و این یک ارمغان بزرگی برای جامعه ما بود. امام ما نمیترسید و مأیوس از ادامه راه نمیشد. دچار تزلزل و خستگی نمیشد. از شکست نمیترسید، از مرگ هم نمی ترسید. این ویژگی امام عزیز ما بود که با قامتی استوار توانست حرکت بزرگ ملت ایران را رهبری و مدیریت کند. لذا در روز 15 خرداد در حالی که دشمن بر همه جا مسلط شد و به ظاهر انقلاب امام شکست خود اما امام از ادامه راه مأیوس نشد چون در قاموس مردان الهی مسئله عمل و وظیفه مهم است و شکست و پیروزی الزاماً هدف اصلی و اساسی نیست.
دستاوردهای زیادی امام (ره) داشتند. برادران، خواهران! این استقلال کشور از ارمغانهای مهم انقلاب ما است. این کشور در دست بیگانگان دست به دست میشد. روسها و انگلیس ها در این کشور با هم قرارداد می بستند و آنها بودند که تعیین میکردند حاکم این کشور چه کسی باشد و بعد هم مسئله کودتا پیش آمد و شاه برگشت و سپس آمریکایی ها عهده دار این کشور شدند و در نتیجه تمام خصوصیات این کشور در اختیار دشمن قرار گرفت. لذا شعار مردم ما شعار استقلال و آزادی شد.
یک جمله تاریخی عرض کنم: مادر محمد رضا جمله ای دارد در خاطراتش در مورد تاخت و تاز آمریکایی ها در ایران، می نویسد یک روز که محمد رضا خیلی ناراحت بود به من گفت مردهشور این سلطنت را ببرم! من شاه این مملکتم ولی بدون اطلاع من آمریکایی ها هواپیماهای نظامی ما را به ویتنام فرستادند و من روحم خبر نداشت. این وضعیت قبل از انقلاب بود که رئیس کشور از فعل و انفعالات آمریکایی ها بی خبر بود و بعد به او اطلاع میدادند که ما در ویتنام هستیم.
جالب تر اینکه ایران تصمیم نمیگرفت که چه سلاحی نیاز دارد بلکه آمریکایی ها میگفتند باید این سلاح را باید بخری و این مقدار پول بپردازی. آیا نسل جوان ما میدانند که بر این کشور چه گذشته و چه حاکمانی داشته؟
از دستاوردهای دیگر این کشور، مردم سالاری دینی است. صندوقهای رأی را میشمردند اما تصمیم گیرنده که چه کسی نماینده باشد خود آنها بودند. روحیه عدالتخواهی در انقلاب ما روحیه مهمی است. ممکن است در کارکردها، ما در طراز مطلوب جمهوری اسلامی گام برداریم (بخاطر موانع، دشمنی ها و ...)اما یک مطلب را به صراحت عرض کنم و آن این است که در جهت گیری های جمهوری اسلامی تردیدی حاصل نشده. جهت گیری ما عدالتخواهی بود، محرومیت زدایی بود، استکبار ستیزی بود، مبارزه با ظلم بود و امروزه عمده دشمنی با ما بخاطر هویت انقلاب ما و جهت گیری های انقلاب ما است. آنها در دنیا زور میگویند. ببینید بر سر ونزوئلا چه میخواهند بیاورند. روح انقلاب ما با چنین کارکردهایی مخالف است.
محکوم میکنیم حرکت سران بحرین را که دبیر کل جمعیت وفاق، جناب شیخ علی سلمان را به حبس ابد محکوم کردند، اینها هم از همان مرتزقه آمریکا و مزدوران آمریکا هستند. ما حقیقتاً باید برای روز 22 بهمن اعلام آمادگی کنیم. امسال یک راهپیمایی کاملاً استثنایی است. امسال توصیه مؤکد داریم چون دشمن در مورد انقلاب ما محاسباتی داشت که به فضل پروردگار غلط از آب در آمد. اینها برای ما خوابهای آشفته دیدند. مزدورانشان میگفتند که به ما گفته اند اجازه ندهید این انقلاب به 40 سالگی برسد. در حقیقت تیر اینها به سنگ خورد. امیدوارم شکوهمند تر از سالهای گذشته شرکت کنید که هم خواری است در چشم دشمنان و هم مایه چشم روشنی دوستان انقلاب خواهد شد.
«رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»
پروردگارا ما را بیامرز، انقلابمان را به انقلاب جهانی حضرت مهدی (عج) متصل بگردان. به اسلام و اسلامیان عزت عنایت بفرما، توطئه های دشمنان را به خودشان برگردان، تا از ما راضی نشوی ما را از دنیا مبر، به رهبر عزیز و مقتدر انقلاب عزت بیشتر عنایت بفرما، روح رهبر فقیدمان عالیست، اعلی بگردان؛ باران رحمتت را شامل حالمان بگردان؛ روح بزرگان و علمای ما را مشمول رحمت واسعه ات قرار بده؛ به بانوانمان عفت و به عالمانمان توفیق عمل عنایت فرما. در فرج مولایمان صاحب الزمان تعجیل فرما.
«إنَّ أحْسَنَ الْحَديثِ وَ أبْلَغَ الْمَوْعِظَة کِتابُ اللهِ الْعَزيز»
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم
إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ *فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ *إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ