اخبار

حضرت آیت الله حسینی بوشهری «دامت برکاته» در حاشیه درس تفسیر خود با بیان نکاتی اخلاقی فرمودند:روایت اول: عن مولینا و مقتدینا الإمام الباقر (ع): «لَا يَكُونُ الْعَبْدُ عَالِماً حَتَّى لَا يَكُونَ حَاسِداً لِمَنْ فَوْقَهُ وَ لَا مُحَقِّراً لِمَنْ دُونَه‏»[1].

حلول ماه رجب را خدمت عزیزان تبریک عرض می‏کنم. رسول اکرم (ص) فرموده است که رجب ماه خداست، شعبان، ماه من است و ماه رمضان ماه امّت من است. برکات فراوانی از جمله دعاها و نمازهای وارده در ماه رجب وجود دارد که باعث برکت و توفیقات انسان می‏شود لذا کسانی که توان روزه گرفتن را دارند، سعی کنند که از روزه داران در این ماه باشند تا فردای قیامت ندای «این الرجبیّون» شامل حالشان گردد. ان‏شاءالله، خداوند متعال به ما نیز توفیق دهد که از برکات این ماه عزیز و بعد از آن از برکات ماه شعبان و ماه رمضان بهره‏مند گردیم و از نمازها و دعاهای مأثوره در این سه ماه غافل نشویم.

امام باقر (ع) در روایت مذکور، فرموده است که بنده عالِم نمی‏شود مگر اینکه نسبت به مافوقش حسد نورزد و پایین‏تر از خود را حقیر نشمارد.

حسادت یکی از رذائل اخلاقی است که گاهی منجر به قتل دیگران شده است و حتی گاهی انسان برای اینکه حسادت خود را فرو نشاند مقدماتی را فراهم کرده است که به کشته شدن خودش منجر شده است.

امام صادق (ع) فرموده است: «إِنَّ الْحَسَدَ يَأْكُلُ الْإِيمَانَ كَمَا تَأْكُلُ النَّارُ الْحَطَب»[2]؛ حسد ایمان را می‏سوزاند، آن‏گونه که آتش هیزم را می‏سوزاند.

بنابراین، انسان به جای اینکه گرفتار حسد شود از خداوند متعال بخواهد که صفت غبطه را داشته باشد زیرا معنای غبطه بر خلاف حسد که شخص می‏خواهد که خدا آنچه دیگری دارد را از او بگیرد، این است که انسان از خداوند طلب می‏کند که آنچه را به دیگری عنایت کرده است به او نیز عنایت کند. امام صادق (ع) فرموده است: «مَنِ اسْتَوَى يَوْمَاهُ فَهُوَ مَغْبُونٌ وَ مَنْ كَانَ آخِرُ يَوْمَيْهِ خَيْرَهُمَا فَهُوَ مَغْبُوط»[3]؛ کسی که دو روزش مساوی و مثل هم باشد، مغبون است و کسی که روز دومش از روز اولش بهتر باشد، مورد غبطه قرار می‏گیرد [و دیگران می‏گویند که ای کاش ما نیز مثل او بودیم]. بنابراین، اگر دیدیم که کسی از نظر علمی، اخلاقی و کمالات معنوی پیشرفت کرده است، تلاش کنیم که ما نیز مثل او بشویم نه اینکه برای اینکه خود را بزرگ جلوه دهیم شخصیت او را مخدوش کنیم.

طبق فرمایش امام باقر (ع)، یکی دیگر از چیزهایی که انسان را از مقام عالِم بودن به سقوط می‏کشاند این است که پایین‏تر از خود را حقیر بشمارد. رسم بزرگان این بوده است که همیشه دست کوچک‏ترها را می‏گرفتند تا آنها نیز بزرگ شوند و همیشه به وجود بزرگ‏ترها افتخار می‏کردند بنابراین، انسان حق ندارد که دیگران را کوچک بشمارد و حتی اگر به قصد تحقیر، با گوشه چشمش به کسی اشاره کند باید حساب پس بدهد. نقل شده است که بزرگی را خواب دیدند، در عالَم رؤیا از او سؤال شد که آن طرف چه خبر است؟ او در پاسخ گفت که این قدر حساب و کتاب دقیق است که حتی نسبت به بالا و پایین کردن ابرو نیز باید حساب پس بدهی.

روایت دوم: عن مولینا و مقتدینا الإمام الباقر (ع): «لَا يَسْلَمُ أَحَدٌ مِنَ الذُّنُوبِ حَتَّى يَخْزُنَ لِسَانَه‏»[4].

هیچ انسانی از گناه سالم نمی‏ماند مگر اینکه زبانش را حفظ کند.

بسیاری از گناهان به وسیله زبان انجام می‏شود لذا در روایاتِ زیادی به سکوت سفارش شده است. امیرالمؤمنین؛ امام علی (ع) فرموده است: «الصَّمتُ حُكمٌ و السُّكوتُ سَلامَةٌ»[5]؛ خاموشی حکمت است و سکوت مایه سلامت است. بنابراین، انسان باید سعی کند که کم سخن بگوید و بجا سخن بگوید تا سخنی که می‏گوید اثرگذار باشد. بنابراین، زیاد سخن گفتن نکوهیده است و حتی در بعضی روایات زیاد حرف زدن دلیل بر کمی عقل دانسته شده است.

نوشتن دیدگاه