بسمه تعالی مشروح خطبه های نماز جمعه
حضرت آیت الله حسینی بوشهری
مورخ 93/03/02 خطبه شماره 83 |
خطبه اول
السلام علیک یا حجة الله؛ السلام علیک یا بقیة الله فی ارضه؛ السلام علی المهدی الذی وعد الله عزّ و جلّ أن یملأ به الارض قسطاً و عدلاً کما ملأت ظلماً و جوراً
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله نحمده و نستعینه و نستغفره و نستهدیه و نؤمن به و نتوکل علیه و نعوذ بالله من شرور انفسنا و من سیئات اعمالنا و نشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و نصلّی و نسلّم علی حبیبه و نجیبه و خیرته فی خلقه حافظ سرّه و مبلغ رسالاته بشیر نعمته و نذیر نقمته سیدنا و نبینا حبیب اله العالمین ابی القاسم محمد6و علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین المکرمین و الهداة المهدیین: و اللعن الدائم علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم الدین.
عباد الله أوصیکم و نفسی بتقوی الله؛
عن فُضَيْلِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ7 قَالَ: «قُلْتُ لَهُ أَوْصِنِي قَالَ أُوصِيكَ بِتَقْوَى اللَّهِ- وَ صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ- وَ حُسْنِ الصِّحَابَةِ لِمَنْ صَحِبَكَ»[1]؛
بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی دعوت میکنم. شخصی به نام فضیل بن عثمان میگوید: محضر مبارک امام صادق7 رسیدم از حضرت درخواست توصیهای کردم حضرت فرمود: تو را به تقوای الهی، به راستگویی و به ادای امانت تو را توصیه میکنم که با هر کس مصاحبت و همراهی میکنی حق مصاحبت را رعایت کنی و با او نیک رفتار کنی.
اینها آموزههای دینی ماست. برادران و خواهران سفارش به تقوا سفارش به راستگویی و اداء امانت و حسن معاشرت در زندگی که اگر این آموزهها را در زندگیمان رعایت کنیم بیتردید مورد عنایت ذات کبریایی باری تعالی قرار خواهی گرفت.
مرزهای الهی
در خطبه اول، چند هفتهای است که پیرامون حدود و مرزهای الهی سخن میگوییم. در نماز جمعه گذشته پرسشی را مطرح کردیم و پیرامون آن پرسش توضیحات کوتاهی داده شد.
پرسش این بود: چه چیز باعث میشود که انسانها از خطوط قرمز عبور کنند و مرزهای الهی را بشکنند و حرمت قوانین و احکام الهی را رعایت نکنند؟ بالاخره عاملی در کار هست و بی سبب نمیتوان سخنی را مطرح کرد که مثلاً فلان کار به گناه مبتلا شده یا نسبت به مرزهای الهی حرمت شکنی کرده است. ما به دو عامل اشاره کردیم:
1- یک دسته از عوامل عدم شناخت و جهل در زندگی انسانها بود؛ گفته شد انسانهای جاهل که از شناخت و معرفت لازم برخوردار نیستند به شکل طبیعی خطوط قرمز الهی را میشکنند و از آن عبور میکنند و عامل دومی که مطرح شد پیروی کورکورانه بود؛ گفتیم انسانهایی هستند که کورکورنه از افرادی که پیرامون آنها هستند پیروی میکنند.
امروز به عوامل دیگری اشاره میکنم. از جمله آن عوامل:
عامل سوم: برداشت ناروا از دین
یکی از عوامل برداشتهای ناروا از دین هست؛ کسانی که از دین برداشتهای ناروا، تفسیر به رأی میکنند و برداشتهای شخصی خودشان را به جای برداشت پیامبر و امام و معصوم و خدا میگذارند. این گونه افراد به خود جرأت میدهند بر اساس برداشت های نادرست و ارائه تحلیلهای نادرست، از خطوط قرمز الهی و مرزهای الهی تجاوز کنند. رفتارهایی را از خودشان نشان میدهند و سخنانی بر زبان جاری میکنند که با ارکان و آموزههای دین سازگاری ندارد. در مفاهیم اسلامی بگونهای برخورد میکنند، از خود تفسیری ارائه میدهند، حدیث را به گونهای معنا میکنند، قرآن را به گونهای معنا میکنند و برداشتهایی خاصی دارند.
وجود مقدس امام باقر7 در رابطه با خوارج تعبیر جالبی دارد؛ فرمود: «الدِّينُ وَاسِعٌ وَ لَكِنَّ الْخَوَارِجَ ضَيَّقُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ مِنْ جَهْلِهِمْ»[2] دین که این طور نیست منتها به خاطر برداشتهای نادرست، خوارج مسائل دینی و احکام الهی را بر خودشان تنگ گرفتند. این گاهی این طرف ماجراست و گاهی آن چنان توسعه ایجاد میکنند در مسائل دین و برداشتهای دینی که مفاهیمی را از دین برداشت میکنند که در نتیجه بتوانند از آنها برداشتهای خاص خودشان را داشته باشند و بر اساس آن عمل کنند. ما در طول تاریخ میبینیم یکی از ابتلائات اسلام و یکی از ابتلائات دین، وجود چنین افرادی در جامعه اسلامی و دینی بوده است.
عامل چهارم: بازتاب اعمال نادرست دینداران جامعه
عامل دیگری که موجب مرزشکنی و تعدی و تجاوز از حدود الهی میشود عبارت از این است که وابستگان به دین و کسانی خودشان را متدین و دیندار میدانند، رفتارهایی انجام میدهند و به دیگران جرأت و جسارت میدهند که از مرزهای الهی عبور کنند یعنی عدهای به اعمال و رفتار اینها نگاه میکنند میگویند اگر دینداری این است که اینها مدعی آن هستند پس ما هم هر کار میخواهیم انجام میدهیم.
البته این استدلال درست نیست ولی چون نوع مردم به جای اینکه به گفتار افراد نگاه کنند، به اعمال و رفتار دیگران نگاه میکنند، همین باعث میشود که آن را سوژه قرار بدهند و در مسائل فردی و مسائل اجتماعی نسبت به مرزهای الهی تعدی و تجاوز کنند.
ما میبینیم امامان ما ما به کسانی که ادعای وابستگی به آنها داشتند، تذکر جدی میدادند که شما زیر ذره بین میباشید و اگر رفتار نامناسب از شما سر بزند به دیگران جرأت و این جسارت داده میشود که آنها هم رفتارشان را بر اساس رفتار شما انجام بدهند. شخصی از وابستگان امام صادق7 هست، رفت و آمدی دارد با امام صادق7 بنام شقرانی، حضرت جمله در آنجا مطرح میکند؛ میفرماید: «يَا شُقْرَانُ إِنَّ الْحَسَنَ مِنْ كُلِ أَحَدٍ حَسَنٌ وَ إِنَّهُ مِنْكَ أَحْسَنُ لِمَكَانِكَ مِنَّا وَ إِنَّ الْقَبِيحَ مِنْ كُلِّ أَحَدٍ قَبِيحٌ وَ إِنَّهُ مِنْكَ أَقْبَحُ وَعَظَهُ عَلَى جِهَةِ التَّعْرِيضِ لِأَنَّهُ كَانَ يَشْرَبُ»[3]؛ ای شقرانی (بر اساس اطلاعاتی که به امام رسیده) کار خوب از هر که خوب است و از تو خوبتر، به خاطر اینکه مرتبط با ما هستی و عمل تو زیر ذرهبین است رفتارتو را رفتار امام صادق7 مینامند. کار خوب از هر کس خوب است از تو خوبتر و کار بد از هر کس بد است و از تو بدتر به خاطر ارتباطی که با ما داری.
توجه بکنیم در قالب مسلمان، در قالب شیعه و در قالب یک انسان متدین رفتاری را در جایگاه دینی از خودمان نشان دهیم که دیگران به رفتار ما نگاه کنند و بگویند اینها که میگویند ما مسلمانیم، اینها که میگویند ما شیعه هستیم، اینها که میگویند ما متدین هستیم حالا که این رفتار انجام میدهند پس ما هم از مرزها و حدود الهی تجاوز کنیم؛ چون رفتار ما برای دیگران جنبه الگویی پیدا میکند.
عامل پنجم: دوست داشتن بی بند و باری
مسئله دیگری که باز به عنوان عامل اساسی برای عبور از مرزها میشود این است که عدهای بی بند و باری را در جامعه دوست دارند اصلا قیدی نمیشناسند و میخواهند آزاد باشند افرادی که این شکل میخواهند زندگی کنند و برای خدا طبعاً حد و مرزی قائل نیستند، قانونی را به رسمیت میشناسند. قرآن چه تعبیری زیبا دارد: «بَلْ يُرِيدُ الْإِنْسَانُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُ*يَسْأَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ»[4]؛ میخواهد آزاد باشند نتیجه این آزادی انکار معاد و قیامت میشود. نتیجه بیبند و باری و نتیجه بی قید زندگی کردن آزادی بی حد و حصر در جامعه خواستن باعث میشود که در جامعه مرزی را نشناسند و نه مبدا را قبول کنند و نه معاد را قبول کنند. «يَسْأَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ»[5] سر از انکار معاد بر میآورند.
جمع بندی
بنابراین در مجموع این جمع بندی را داشته باشم؛ مرزهای الهی را رعایت کنیم. عمر ما عمر بی نهایت نیست، در پیشگاه ذات کبریایی حق مکلف به تکالیف هستیم و از ما سوال میشود و مورد بازخواست قرار میگیریم. پیامبران الهی آمدند مرزهای را برای ما مشخص کردند اگر در چارچوب دین و دینداری حرکت کردیم فردای قیامت در مقابل ذات کبریایی حق تعالی میتوانیم پاسخگو باشیم.
دعاهای پایانی خطبه اول
«إِنَ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إيتاءِ ذِي الْقُرْبى وَ يَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ الْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُون»[6].
پروردگارا ما در رابطه با انجام توبه از گناه موفق بدار؛ پروردگارا در فرج مولایمان تعجیل فرما؛ پروردگار در این ایام و لیالی متبرکه دعاهایمان، مناجاتمان و اشک و آه ما را از ما بپذیر؛ شر شیطان و نفس اماره را از ما دور بگردان؛ پروردگارا به امام راحلمان و مراجع گذشتمون روح و ریحان عنایت بفرما؛ به رهبر فرزانه انقلابمان و مراجع بزرگوارمان عزت و سلامت عنایت بفرما؛ به خانواده مکرم شهیدانمان صبر و اجر کرامت بفرما؛ به رزمندگانمان نصرت، به جانبازانمان سلامت، به آزادگانمان عزت، به بانوان مان عفت، به عالمانمان توفیق عمل، به بازاریان مان و اصنافمان، انصاف به جوانمان غیرت دینی عنایت بفرما؛ پروردگارا از تو میطلبیم شر ستمگران و ستم کاران وا دشمنان اسلام را به خود آنان برگردان.
إنّ احسن الحدیث و ابلغ الموعظة کتاب الله العزیز
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ
Gقُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ* اللَّهُ الصَّمَدُ * لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ * وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌF
خطبه دوم
السلام علیک یا بنت رسول الله السلام علیک یا بنت ولی الله السلام علیک یا اخت ولی الله السلام علیک یا فاطمة یا بنت موسی بن جعفر اشفعی لنا فی الجنة فإنّ لک عند الله شأناً من الشأن
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین بارئ الخلائق اجمعین ثم الصلاة و السلام علی سیدنا و نبینا حبیب اله العالمین، ابی القاسم محمد6 و علی آله الطیبین الطاهرین، اللهم صلّ و سلم علی مولانا امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب و علی فاطمة الزهراء سیدة نساء العالمین و علی الحسن و الحسین سیدی الشباب اهل الجنة و علی علی بن الحسین زین العابدین و امام العارفین و علی محمد بن علیٍّ الباقر و علی جعفر بن محمد الصادق و علی موسی بن جعفر الکاظم و علی علیٍّ ابن موسی الرضا المرتضی و علی محمد بن علی الجواد و علی علی بن محمد الهادی و علی الحسن بن علی الزکیّ العسکری و علی الحجة القائم المهدی. حججک علی عبادک و امنائک فی بلادک بهم نتولی و من اعدائهم نتبرئُ الی یوم القیامة.
عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله؛
قَالَ رسول الله6: «مَنِ اتَّقَى اللَّهَ عَاشَ قَوِيّاً وَ سَارَ فِي بِلَادِ عَدُوِّهِ آمِناً»[7]؛
بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی دعوت میکنم. رسول گرامی اسلام6 فرمود: تقوا پیشه کنید زیرا هرکس تقوا را پیشه کند، زندگی استواری خواهد داشت. هرکس تقوا را پیشه کند حتی در سرزمین دشمن احساس امنیت میکند. آنچنان تقوا به انسان آرامش و طمأنینه میدهد حتی در جایی که گلوله میبارد و دشمن به کینه توزی و به عداوت میپردازد انسان متقی احساس امنیت میکند چون متکی به خداست.
بیان مناسبتها
در خطبه دوم به مناسبتهای هفته میپردازم:
اولین مناسبت 27 ماه رجب روز مبعث خاتم انبیا محمد مصطفی6 است که از ناحیه خدای متعال در سن چهل سالگی به پیامبری مبعوث گردید. وجود مقدس امام کاظم7 در رابطه با بعثت این جمله را مطرح میکنند:«بَعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مُحَمَّداً6 رَحْمَةً لِلْعالَمِينَ فِي سَبْعٍ وَ عِشْرِينَ مِنْ رَجَبٍ فَمَنْ صَامَ ذَلِكَ الْيَوْمَ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ صِيَامَ سِتِّينَ شَهْراً»[8] امام کاظم میفرماید: خدای متعال پیامبر6 را به عنوان رحمة للعالمین در 27 ماه رجب مبعوث به رسالت کرد. اگر کسی در آن روز توفیق روزه گرفتن پیدا کند روزه او برابری با شصت ماه میکند. بنابراین این عید بزرگ را پیشاپیش خدمت شما برادران و خواهران نمازگزار تبریک عرض میکنم و حقیقتاً باید گفت بعثت معادل با اصل خلقت است. چطور اصل آفرینش دارای آن جایگاه مهم است بعثت را نیز عدل خلقت و آفرینش انسان میتوان حساب کرد.
سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که ارمغان بعثت و دستاوردهای آن چیست؟ از رهگذر بعثت چه چیز نصیب جامعه اسلامی و چه چیز نصیب جامعه بشری شد؟ یکی از نکات مهمی که در رابطه با ارمغان بعثت باید یاد کرد، پیغمبران الهی: آمدند برای گسترش قسط و عدالت: «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَ أَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَ الْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ»[9] در تعبیر قرآن خداوند خطاب به پیغمبر6 میکند و میفرماید: «قل آمَنْتُ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ كِتَابٍ وَ أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ»[10] اصلا فلسفه وجودی من ایجاد عدالت در روی زمین است «أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ». گسترش اخلاق در جامعه، جامعهای که آن روز دچار آن ناهنجاریهای اخلاقی بود با آمدن پیغمبر اکرم6 فضای جامعه عوض شد؛ چون خود او فرمود: «انّى (انّما) بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَكَارِمَ الْأَخْلَاق»[11] پیغمبران الهی آمدند تا مردم را به عبادت دعوت کنند «وَ لَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ»[12]؛ مردم را به خدا دعوت کنند و از طاغوت جدا کنند. با جدا کردن مردم از طاغوت مردم را به سمت خداشناسی دعوت کنند، فلسفه بعثت این نعمت بزرگ الهی این است.
مناسبت دوم روز 25 همین ماه مصادف است با روز شهادت هفتمین امام و پیشوا وجود مقدس امام کاظم7 آن حضرت در سن 55 سالگی بعد از یک عمر و تلاش و مجاهدت مسموم شد و در زندان سندی بن شاهک به شهادت رسید. این مناسبت را محضر تک تک شما پیروان راه راستین اهل بیت: تسلیت عرض میکنم. سخنی دارد آن حضرت7 که این سخن خیلی مهم است میتواند در جای جای زندگی ما نقش آفرین باشد. حضرت میفرماید: «إِيَّاكَ أَنْ تَمْنَعَ فِي طَاعَةِ اللَّهِ فَتُنْفِقَ مِثْلَيْهِ فِي مَعْصِيَةِ اللَّهِ»[13] نکند امکاناتی که در اختیار دارید خودداری کنید از اینکه در راه خدا مصرف کنید. پول خدا به شما داده، امکانات خدا به شما داده، آبرو خدا به شما داده، نکند بخل ورزید و در راه خدا مصرف نکنید و نتیجه آن این بشود که «فَتُنْفِقَ مِثْلَيْهِ فِي مَعْصِيَةِ اللَّهِ» اینجا هزینه نکنی و دو برابر آن در جهت معصیت و نافرمانی پروردگار مصرف و هزینه کنید یعنی کسانی که در مسیر حق هزینه نمیکنند ناگزیر میشوند روزی در مسیر باطل امکاناتشان و سرمایههای خدادایشان در آن مسیر مصرف کنند و میبینیم اینهایی که از مسیر انقلاب ما، مسیر اسلام ما جدا میشوند آبرویشان، حیثیتشان، امکانات مالیشان را در مسیر جلب نظر دشمنان اسلام مصرف میکنند.
مناسبت سوم روز سوم خرداد روز فتح خرمشهر است؛ با آغاز جنگ تحمیلی شهر خرمشهر بعد از 35 روز مقاومت، ایثار، پایداریو استقامت. شهری که در چهارم آبان 1359به اشغال دشمن درآمد که برای ملت ایران زخمی جانکاه بود اما به فضل پروردگار پس از 578 روز ما شاهد بودیم در سوم خرداد، خونین شهر ما دوباره خرمشهر شد. برادر عزیزمان جناب سردار نقدی به صورت مستوفی قبل از خطبهها به امدادهای غیبی الهی و عنایات الهی اشاره کردند حقیقتاً هم همین است: «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ»[14]؛ رهبر عزیز ما فرمودند: ملتی که برخوردار از ایمان صحیح است، ملتی که برخوردار از بصیرت است، ملتی که اهل اقدام و استقامت است در تمام صحنهها پیروز خواهد شد و این یک واقعیت انکارناپذیراست.[15] آنها آمده بودند تهران را فتح کنند ولی در پایان جنگ چه اتفاقی افتاد؟! دشمن با رسوایی و دست خالی از کشور رانده شد و این ایران اسلامی بود که سرفراز از صحنه جنگ بیرون آمد و آن جمله زیبای حضرت امام که برتارک تاریخ میدرخشد فرمود: خرمشهر را خدا آزاد کرد.
امروز وظیفه نخبگان ما، وظیفه نویسندگان ما، وظیفه عالمان حوزوی ما، وظیفه دانشگاهیان ما، وظیفه هنرمندان ما این است که صحنههای زیبای دفاع مقدس را به تصویر بکشند. نسل ما نیاز دارد که از دوران دفاع مقدس پیام بگیرد و این پیام گرفتن مربوط به این است که ما چگونه بتوانیم صحنههای زیبای این دفاع مقدس را به ترسیم کنیم. شما رزمندگانی که امروز اینجا آمدهاید سرفرازان و افتخار آفرینان ما هستید. ان شاء لله امیدواریم همان طور که در دوران دفاع مقدس درخشیدید، امروز هم برای ثبت نکات زیبای تاریخ دوران دفاع مقدس از هر کوششی فروگذار نکنید.
روز هفتم خرداد روز افتتاح اولین دوره مجلس شورای اسلامی است؛ مجلس شورای اسلامی به تعبیر مقام معظم رهبری نماد مردم سالاری دینی است. مجلس دو مسئولیت سترگ به عهده دارد: 1- قانونگذاری و 2- نظارت. انتظار ما نمازگزاران از مجلس شورای اسلامی (که تحسین میکنیم کارکرد مجلس را به خصوص این دوره مجلس اقدامات خوب و ارزشمندی که مجلس انجام داده) این است: امسال که رهبری امسال را به عنوان سال اقتصاد و فرهنگ با عزم و مدیرت جهادی نام گزاری کردند قوانینی را در راستای این شعار تصویب کنید هم در عرصه اقتصاد و هم در عرصه فرهنگ در طراز نظام مقدس جمهوری اسلامی.
راه کار هم این است که هم قوانین مترقی و پاسخگو به نیاز مردم و هم آنچه به عنوان موانع اجرای قوانین هست اینها را از سر راه بردارید هم تنقیح کنید قوانین را و موانع را بردارید و هم قوانین مترقی تصویب کنید. انتظار ما از نمایندگان هم این است که نگاه ملی داشته باشند نه نگاه بخشی. شما لازم است که برای کلان کشور تصمیم بگیرید خودتان را درگیر مواضع موضوعات خاص نکنید گرچه مردم از شما انتظار دارند و شما هم انجام میدهید ولی نگاه اصلی شما حل مشکلات کلی نظام جمهوری اسلامی باشد.
مسئله بعد در رابطه با انرژی هستهای است؛ من همین جا لازم است از تیم مذاکره کننده در این مذاکره اخیر بخصوصه تقدیر کنم. در چند هفته قبل توصیه کردیم و خواستیم که مواظب باشید که دشمن هوس نکند از خطوط قرمز تجاوز کند. ما شاهد بودیم در مقابل زیاده خواهیهای دشمنان کینه توز ما مقاومت کردید که به غلط میگویند جامعه جهانی در مقابل ایران اسلامی است، ایستادگی کردید. ما بارها گفتهایم بعضی از مسائل هستهای قابل مذاکره نیست. اصل غنی سازی قابل مذاکره نیست، سایت فردو قابل مذاکره نیست. سانترفیوژها در حدی که نیازهای ما را برطرف کند قابل مذاکره نیست. راکتور آب سنگین اراک قابل مذاکره نیست. توسعه و تحقیق قابل مذاکره نیست. ما در مورد اینها مذاکره نمیکنیم و شما میخواهید اینها را از ما بگیرید؟ جالبتر و مضحکتر این است که میگویند راجع به موشکها هم میخواهیم مذاکره کنیم!! شما در حالی که تهدید نظامی میکنید، میخواهید ما را خلع سلاح کنید!! با چه کسی صحبت میکنید؟! با این ملت بزرگ ایران اسلامی؛ شما مستکبران مطمئن باشد ره به جایی نخواهید برد و پیروزی نهایی نصیب این ملت خواهد بود.
ما به مسئولانمان هم میگوییم که تحریمها را به مذاکرات گره نزنید. این کشور دارای ظرفیتهای غنی است، هم منابع انسانی غنی دارد و هم منابع طبیعی سرشاری دارد. با توجه به کلام درر بار رهبری، اقتصاد درون زا و برون گرا را به عنوان و خط و مشی کاری برنامه خودتان قرار دهید تا در نتیجه این ملت در تمام بحرانها احساس ناامیدی نکند.
آخرین نکتهای که میخواهم عرض بکنم و نکته مهم فرهنگی است بحث فضای مجازی است؛ میدانید امروز شرائط فضای مجازی یک تحول عظیمی در دنیا ایجاد کرده است. مثل رودخانهای است که در حال عبور است و هر ساعت به آب این رودخانه اضافه میشود. حقیقت امر این است که اگر ما درست نتوانیم مسیر این رودخانه را برنامهریزی کنیم که از تهدید به سیلاب تبدیل شدن، تبدیل به فرصت کنیم این رودخانه با این تحول عظیمی که فضای مجازی ایجاد کرده سیل بنیان کن خواهد شد. ما توصیه میکنیم؛ ما هم نمیخواهیم ملتمان را از این فناوری محروم کنیم لذا خود ما هرجا دسترسی به فناوری پیدا نکردیم اقدام کردیم که امکانات فناوری بیشتری در اختیار این ملت قرار بدهیم.
ما معتقدیم که فناوری این ویروس خطرناکی به همراه دارد اگر درست برنامهریزی نشود تنها دلخوش کنیم به اینکه جوانان ما باید شاد زندگی کنند نمیشود این ادبیات را مطرح کرد که ما به جوانانمان اعتماد داریم؛ بله که به جوانانمان اعتماد داریم اما به دشمن اعتماد نداریم. ما تا شبکه ملی اطلاعات را به عنوان یک زیرساخت ایجاد نکردهایم باید مثل تمام دنیا که سیستمهای پالایشی دارند ما هم سیستم پالایشی داشته باشیم. ما نمیتوانیم جوانمان را به دست دشمن بسپاریم و امکان هر نوع در حقیقت دفاع را از او سلب کنیم. ان شاء الله امیدوارم مسئولان ما در اظهار نظرها و صحبتها بگونهای صحبت کنند که به دست خودمان فرهنگمان را به دست دشمن نسپاریم چون دشمن بیرحمانه عمل میکند. اول تحمیل فرهنگی بعد تفهیم فرهنگی و در پایان تسلیم فرهنگی.
دعای پایانی خطبه دوم
«رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّار»[16]
پروردگارا به عظمت و جلالت تو را سوگند میدهیم در فرج مولامان تعجیل بفرما؛ روح بلند اماممان عالیست اعلی بگردان؛ به مراجع گذشتمان روح و ریحان عنایت بفرما؛ به رهبر فرزانه انقلابمان و مراجع بزرگوارمان عزت عنایت بفرما؛ به خانواده مکرم شهیدانمان صبر و اجر کرامت بفرما؛ پروردگارا مشکلات مردم ما را، مشکل بیکاری و گرانی را خودت برطرف بفرما.
إنّ أحسن الحدیث و ابلغ الموعظة کتاب العزیز
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
Gإِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ * فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَانْحَرْ * إِنَّ شَانِئَکَ هُوَ الأبْتَرُF
صدق الله العلیُّ العظیم
[1]. الزهد، النص، ص 19، حدیث42؛ بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج75، ص 227، حدیث99.
[2] . الكافي (ط - الإسلامية)؛ ج2، ص 405.
[3]. ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على، مناقب آل أبي طالب عليهم السلام، ج4، ص236؛ حلى، رضى الدين على بن يوسف بن المطهر العدد القوية لدفع المخاوف اليومية، ص 153.
[4]. «القیامة»: 5.
[5]. «القیامة»: 6.
[6]. «النحل»: 90.
[7]. الدعوات (للراوندي) / سلوة الحزين، النص، ص 292؛ بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج67، ص 283، حدیث5.
[8]. الكافي (ط - الإسلامية)؛ ج4، ص 149.
[9]. «الحدید»: 25.
[10]. «الشوری»: 15.
[11]. إرشاد القلوب / ترجمه مسترحمى، ج1، ص 174؛ مكارم الأخلاق (طبرسی)، ص 8.
[12]. «النحل»: 36.
[13]. بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج75، ص320 .
[14]. «محمد6»: 7.
[15]. ر.ک: http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=17819.
[16]. «البقرة»: 201.