بسمه تعالی مشروح خطبه های نماز جمعه حضرت آیت الله حسینی بوشهری مورخ 94/04/26 خطبه شماره 105 |
خطبه اول
السلام علیک یا حجة الله، السلام علیک یا بقیة الله فی ارضه، السلام علی المهدی الذی وعد الله عزّوجلّ أن یملأ به الأرض عدلاً و قسطاً کما ملئت ظلماً و جوراً
أعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن ارحیم
الحمدلله نحمده و نستعینه و نستغفره و نستهدیه و نؤمن به و نتوکل علیه و نعوذ بالله من شرور انفسنا و من سیئات اعمالنا و نشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و نصلّی و نسلّم علی حبیبه و نجیبه و خیرته فی خلقه حافظ سرّه و مبلغ رسالاته بشیر نعمته و نذیر نقمته سیدنا و نبینا حبیب اله العالمین ابی القاسم محمد(ص) و علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین المکرمین و الهداة المهدیین و اللعن الدائم علی اعدائهم اجمعین من الآن الی قیام یوم الدین.
عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله؛
قال مولانا امیر المؤمنین علی بن ابی طالب علیه افضل صلوات المصلین: «التَّقْوَى ظَاهِرُهُ شَرَفُ الدُّنْيَا وَ بَاطِنُهُ شَرَفُ الْآخِرَةِ.»[1]
بندگان خدا خودم و شما را به تقوای الهی سفارش میکنم. وجود مقدس امیرالمؤمنین در رابطه با جایگاه تقوا سخنی دل نشین دارند؛ آن بزرگوار می فرمایند: تقوا یک ظاهری دارد و یک باطنی دارد: ظاهر تقوا عبارت است از سر بلندی و شرافت در دنیا برای انسان؛ انسانهایی که در دنیا با تقوا زندگی میکنند زندگی شرافتمندانه دارند و مورد اعتماد مردمند و مورد اعتماد جامعهاند و اما باطن تقوا موجب شرافت و عزت و عظمت جایگاه انسان در آخرت خواهد بود. انسانهایی که در پیشگاه خداوند با تقوا محشور بشوند از قرب مقام و مکان برخوردارند موقعی که چیزی مانند تقوا دارای این ویژگی دنیایی و اخروی برای ما باشد، چرا باید از آن غفلت کنیم و جزء برنامههای زندگییمان بلکه حاکم بر برنامههای زندگیمان قرار ندهیم!
اصول حاکم بر روابط اجتماعی
مسئولیت پذیری در رابطه با دیگران
در خطبه اول بحثی را که ما مدتهاست داریم دنبال میکنیم تحت عنوان اصول حاکم بر روابط اجتماعی بود؛ بحثهای مختلفی در این زمینه مطرح شد تا رسیدیم به بحث مسئولیت پذیری در رابطه با دیگران؛ یکی از مباحثی که در ذیل بحث مسئولیت پذیری مطرح شد و گفتیم نقشی کلیدی و تعیین کننده در ارتباطات اجتماعی میتواند ایفا کند، مسئله پیوند اخوت و برادری در یک جامعه دینی بود لکن بنا بر این گذاشته شد که در ضمن چند سر فصل به مسئله اخوت پرداخته شود: یکی جایگاه اخوت و برادری، دوم مؤلفههای اخوت و برادری و سوم شیوههای تحکیم اخوت و برادری در یک جامعه اسلامی؛ از چه عوامل و شیوههایی بهره بگیریم تا این مقوله اخوت و برادری در جامعه دینی ما استحکام پیدا کند.
گفتیم اولین شیوه و راه و عامل، ایمان است؛ انسانهایی که برخودار از ایمانند در روابط اجتماعیشان میتوانند تأثیرگذار باشند. نکته دوم ادب معاشرت بود؛ برای تحکیم بخشیدن به مسئله اخوت و برادری مسئله مهم، ادب معاشرت است. خوش رو بودن خوش گمان بودن اینها نقشهای کلیدی در زندگی میتواند ایجاد کند. حرمت گذاری نسبت به شخصیت دیگران در ادب معاشرت اینها نقش کلیدی دارد. در مواجه شدن با دیگران سلام کردن، مصافحه کردن ادب معاشرت است. پیوندها را محکم و استوار میکند.
شیوههای ایجاد پیوند در اخوت و برادری
امروز در این فرصت به دو خصوصیت و دو شیوه دیگر در ایجاد پیوند مستحکمتر در رابطه با اخوت و برادری اشاره میکنم:
شیوه و خصوصیت اول اصل تغافل است (اصل نادیده انگاری) ما در رابطه با مسئله غفلت بارها گفتهایم که باید از غفلت پرهیز کرد چون این غفلتهاست که انسانها را در وادی و باتلاق گناه گرفتار میکند اما اصل تغافل و نادیده انگاری لغزشهای دیگران کاملاً متفاوت است؛ عدم شتاب زدگی نسبت به دیگران این مسئله، مسئله بسیار مهم و اساسی است. ما در مقابل با لغزشی که از برادر دینیمان سر میزند واکنش شتاب زده از خودمان نشان ندهیم و به تعبیر روشنتر در عرف عامیانه به خودمان نگیریم و به خودمان نیاوریم و کمی حوصله کنیم و در برخوردهایمان ملاحظه کنیم.
وجود مقدس امام صادق (ع) تعبیر زیبایی دارند؛ میفرمایند: «صَلَاحُ حَالِ التَّعَايُشِ وَ التَّعَاشُرِ مِلْءُ مِكْيَالٍ ثُلُثَاهُ فِطْنَةٌ وَ ثُلُثُهُ تَغَافُلٌ.»[2]؛ فضای همزیستی و معاشرت به منزله یک پیمان پری است که دو سوم آن را زیرکی و هوشیاری و هوشمندی در تعاملات با دیگران تشکیل میدهد و اما یک سوم آن را تغافل و نادیده انگاشتن تشکیل میدهد.
وجود مقدس امیرمؤمنان علی (ع) میفرماید: اگر بناست با آحاد جامعه به این شکل برخورد کنیم و به خاطر هر لغزشی که از آنان سر میزند از آنان فاصله بگیریم و جدا بشویم، دوستی برای شما باقی نمیماند؛ تعبیر عجیبی است: «مَنْ جَانَبَ الْإِخْوَانَ عَلَى كُلِّ ذَنْبٍ قَلَّ أَصْدِقَاؤُهُ.»[3]؛ اگر کسی به خاطر لغزشها و خطاهایی که از برادران دینیاش سر میزند، از آنها فاصله بگیرد دوستانش کم میشود.
چه بسا حکمت این بیان این باشد که ما انسانها میتوانیم تأثیرگذارتر باشیم؛ اگر لغزشی را از کسی دیدیم در یک محیط و فضای مناسب به شخص تذکر مناسب بدهیم تا او در مسیر هدایت قرار بگیرد و صرفاً فاصله گرفتن، جدا شدن، قهر کردن و رابطه را قطع کردن هم دوستانمان را از دست میدهیم و هم دوستان کلیدی خود را از دست خواهیم داد و هم آن نقش کلیدی تأثیرگذاری در هدایت آحاد جامعه را از دست خواهیم داد. اینها حکمت سفارشاتی است که در کلمات نورانی اهل بیت عصمت و طهارت (ع) به خوبی ما میتوانیم ملاحظه کنیم و ببینیم.
شیوه چهارمی که در استحکام این پیوند اخوت و برادری باید مدّ نظر قرار بگیرد عفو و گذشت میباشد؛ انسانهایی که اهل عفو و گذشتند، میتوانند محبوبیت در جامعه ایجاد کنند؛ کسانی که اهل گذشتند، اینها میتواند فضای جامعه را تغییر بدهند.
البته باید به این نکته متذکر شد که در اسلام عزیز ما، این مجوز را داریم که افراد خاطی را مجازات کنیم و بدی را با بدی پاداش بدهیم اما کار بهتر در جاهایی که مفسدهای در جامعه ایجاد نمیکند، ما بتوانیم با عفو و بخششمان فضای جامعه را تلطیف کنیم.
در سیره اهل بیت عصمت و طهارت این ویژگی را به خوبی میبینیم. در سیره پیامبران الهی این ویژگی را به خوبی مشاهده میکنیم. لذا مسئله عفو و گذشت یک مسئله بسیار مهمی است؛ خود خداوند بزرگ و متعال در رأس بخشندگان است؛ در قرآن این تعبیر آمده که: « إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ»[4]؛ خداوند بخشنده است.
در وصف پرهیزکاران، مؤمنان و پارسایان قرآن در سوره آل عمران 34 میفرماید: «الَّذينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ الْكاظِمينَ الْغَيْظَ وَ الْعافينَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنين»[5]؛ کسانی که در حال شادی و وسعت و در حال فقر انفاق میکنند و خشمشان را فرو مینشانند و موقعی که لازم باشد مردم را مورد بخشش قرار میدهند چون انسانی که حالت خشم پیدا میکند و مسئلهای در زندگی او پیدا میشود، این اگر بتواند عفو کند و ببخشد تأثیر دارد.
در جریان حضرت یوسف و برادرانش که او در چاه انداختند اما ما شاهدیم که با یک جمله که فرمود: «قالَ لا تَثْريبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ»[6]؛ دیگر سرزنشی متوجه شما نیست و با یک جمله از تمام کارهایی که برادرانش انجام داده بودند، صرف نظر کرد.
یا در جریان فتح مکه رسول گرامی اسلام خاتم انبیاء محمد مصطفی (ص) فرمود: «اذْهَبُوا فَأَنْتُمُ الطُّلَقَاءُ.»[7]؛ برید، آزدید. پیامبر به خوبی میتوانست از ابو سفیانها انتقام جدی بگیرد لذا عدهای شعار دادند: « الْيَوْمُ يَوْمُ الْمَلْحَمَة»[8]؛ شعار رساء نبی اکرم (ص) که برای تک تک ما در جامعه میتواند باشد این است: «اليوم يوم المرحمة»[9]؛ لذا به اسلام که نگاه میکنیم هر دو بُعد اسلام را ببینیم. عدهای به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب مرتب نگویند اسلام رحمانی، اسلام رحمانی بلکه اسلام ابعاد دیگری هم دارد؛ یک توازنی ایجاد کنید. عدهای هم نیفتند مثلاً این داعشیها و این تکفیریها چه چهرهای را از اسلام به نمایش گذاشتهاند؛ چهره خشن که تمام دنیا را نسبت به الگویی از اسلام که اینها دارند ارائه میدهند. اسلام هر دو بعد را دارد؛ در جای خودش برخورد و در جای دیگری، عفو و بخشش. این تعادل و توازن در زندگی مسلمانان و ما میتواند نقش جدی و کلیدی داشته باشد.
دعای پایانی خطبه اول
«إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إيتاءِ ذِيالْقُرْبى وَ يَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ الْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُون»[10]
پروردگارا ما را با آموزههای دینت و با وظایف سنگین دینت آشنا بگردان؛ در فرج مولایمان تعجیل فرما؛ روح بلند رهبر فقیدمان عالی است اعلی بگردان؛ به سکاندار بزرگ کشتی انقلابمان رهبر فرزانه انقلابمان عزت،سلامت، سربلندی و اقتدار بیشتر عنایت بفرما؛ به مراجع بزرگوار تقلید طول عمر عنایت بفرما؛ به عالمان دینمان و خدمتگذاران مکتب توفیق خدمت عنایت بفرما؛ به مسئولین نظام اسلامی در راه خدمتگذاری به مردم خوب کشور توفیق بیشتر عنایت بفرما؛ به خانواده شهدا صبر و اجر کرامت بفرما؛ به جانبازانمان سلامت، به رزمندگانمان پیروزی، به آزادگانمان عزت، به بانوانمان عفت، به عالمانمان توفیق عمل، به بازاریان ما انصاف عنایت بفرما؛ پروردگارا از تو ملتمسانه میطلبیم کشور عزیز اسلامس ما نیاز به رحمت تو دارد نزولات آسمانی و باران رحمتت را به عزت و جلالت به کبریائیت، شامل حال این ملت بگردان.
إنّ أحسن الحدیث و ابلغ الموعظة کتاب العزیز
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
«إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ * فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَانْحَرْ * إِنَّ شَانِئَکَ هُوَ الأبْتَرُ»
صدق الله العلیّ العظیم
خطبه دوم
السلام علیک یا بنت رسول الله السلام علیک یا بنت ولی الله السلام علیک یا اخت ولی الله السلام علیک یا فاطمة یا بنت موسی بن جعفر اشفعی لنا فی الجنة فإنّ لک عند الله شأناً من الشأن
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین بارئ الخلائق اجمعین ثم الصلاة و السلام علی سیدنا و نبینا حبیب اله العالمین، ابی القاسم محمد(ص) و علی آله الطیبین الطاهرین، اللهم صلّ و سلم علی مولانا امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب و علی فاطمة الزهراء سیدة نساء العالمین و علی الحسن و الحسین سیدی الشباب اهل الجنة و علی علی بن الحسین زین العابدین و امام العارفین و علی محمد بن علیٍّ الباقر و علی جعفر بن محمد الصادق و علی موسی بن جعفر الکاظم و علی علیٍّ ابن موسی الرضا المرتضی و علی محمد بن علی الجواد و علی علی بن محمد الهادی و علی الحسن بن علی الزکیّ العسکری و علی الحجة القائم المهدی. حججک علی عبادک و امنائک فی بلادک بهم نتولی و من اعدائهم نتبرئُ الی یوم القیامة.
عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله؛
قال امیرالمؤمنین علی علیه السلام: «الْمُتَّقُونَ أَعْمَالُهُمْ زَاكِيَةٌ وَ أَعْيُنُهُمْ بَاكِيَةٌ وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ»[11]؛ وجود مقدس مولای ما امیرمؤمنان علی (ع) در این جمله بسیار ارزشمند ویژگیهایی را برای پرهیزکاران بیان میکند که مناسب است ما نیز از این ویژگیها در زندگیمان الهام بگیریم. حضرت میفرماید: پرهیزکاران به خاطر مسئولیت پذیریشان اعمال شایسته از آنان سر میزند. چشمانشان همواره گریان است و دلهایشان از خوف خدا ترسان است یعنی موقعی که انسان به یک انسان متقی نگاه میکند و رفتار او را بررسی میکند میبیند این رفتار، رفتار حاکی از خوف و خشیت الهی است و تبعاً در جای جای زندگی انسان این رفتارها پیدا میشود.
بیان مناسبتها
در خطبه دوم به بیان مناسبتها و بیان نکاتی اشاره میکنم:
اولین مناسبت برادران و خواهران امروز روز آخر ماه رمضان است؛ ماه رمضان سپری شد. از بیانات حضرت آیت الله استادی در رابطه با اینکه چگونه این معنویت و فضای معنوی حاکم بر وجودمان را برای بعد از ماه رمضان حفظ کنیم، همه بهره بردیم و نکات بسیار ارزشمندی بود. واقعیت امر این است که امروز روز عزای مؤمنان است از یک جهت؛ روز فراغ و روز جدایی است. این جمله نورانی امام سجاد (ع) را در آن دعای وداع با ماه مبارک رمضان را نگاه کنید: «السَّلَامُ عَلَيْكَ وَ عَلَى فَضْلِكَ الَّذِي حُرِمْنَاهُ، وَ عَلَى مَاضٍ مِنْ بَرَكَاتِكَ سُلِبْنَاهُ»[12]؛ [خیلی تعبیر زیبا و جالبی دارد] سلام بر تو ای ماه رمضان و بر فضیلت تو که اکنون از آن محروم گشتهایم و برکات گذشتهات را از کف دادهایم. خیلی برای ما برکت داشت؛ نماز اول وقت، تلاوت قرآن، شب زنده داری و تهجد. امیدواریم إن شاء الله این برکات برای ما همچنان در طول سال تا ماه رمضان آینده حفظ شود.
لازم میدانم یک تقدیر و تشکر جدی داشته باشم به خاطر حضور پرشور شما مردم در راه پیمایی روز جهانی قدس؛ انصافاً حماسه آفریدید. آفرین بر این همت بلند شما مردم. شاید برای جهانیان کمی سخت بود پذیرش این مسئله که تیم مذاکره کننده ما در حال گفتگو با مجموعه 1+5 بود آنجا روی بحث هستهای در حال انجام توافق بودند ولی در عین حال در روز جمعه (روز قدس) به خیابانها آمدند و با آن فریادهای رسایشان صدای خودشان را به ابر قدرتها و جهان استکبار رساند.
پیام مردم ما در روز راهپیمایی روز قدس چند مطلب کلیدی دارد:
1- ما نسبت به عملکرد و کارکرد ستمگران و ظالمان استکبار رضایت نداریم و از هر فرصتی استفاده میکنیم تا بر سر آنان فریاد بکشیم.
2- نکته دوم در مورد این گروه تکفیری و داعشی که به صحنه آمدهاند و به جای مبارزه با اسرائیل و مبارزه با آمریکا، در درون خانواده اسلامی مبارزه آغاز کردهاند تا قدس و مسئله فلسطین را تحت الشعاع قرار دهند. اما ملت ما در حالت روزه به صحنه آمدند که دنیا بداند مسئله اصلی ما در جهان اسلام مسئله قدس و مسئله فلسطین است. تمام این برنامه ریزیهایی که توسط ابر قدرتها انجام میشود (در یمن، سوریه، عراق و ...) توطئهای بیشتر نیست و ملت ایران تحت تأثیر این گونه موارد قرار نمیگیرد.
مناسبت دیگری که داریم روز بیست و ششم تیرماه است که سالروز تأسیس نهاد پرخیر و برکت شورای نگهبان هست. اگر این تعبیر را به کار ببریم که کلیدی ترین نهاد مسئول در حفظ و صیانت از اسلامیت نظام جمهوری اسلامی شورای نگهبان است، سخنی به گزاف نگفتهایم. توصیههایی که حضرت امام داشتند و توصیههایی که امروز رهبر فرزانه انقلاب دارند؛ حضرت امام فرمودند: ملت از شورای نگهبان پشتیبانی کند تا دچار آن حالتی که در مشروطه پیش آمد نشویم و رهبری فرمودند: بود و نبود شورای نگهبان در نظام ما مساوی است با بود و نبود اسلامیت در نظام جمهوری اسلامی. این همه جایگاه ارجمند شورای نگبان است و لذا دیدید و میبینید که در هر مناسبتی جبهه گیری علیه شورای نگبان شروع میشود و توطئهها آغاز میشود ولی آفرین بر این بزرگواران چه فقها ارجمند و چه حقوق دانان که به وظیفه و مسئولیت و رسالت خودشان عمل میکنند و به این هیاهوها توجه نمیکنند.
نکته دیگری که داریم فردا روز عید فطر است «كُلُّ يَوْمٍ لَا يُعْصَى اللَّهُ فِيهِ فَهُوَ يَوْمُ عِيدٍ»[13]؛ هر روزی که در آن روز گناه نشود همان روز برای امت اسلامی عید است. روز اعطاء جوائز از ناحیه خدای متعال است إن شاء امیدوارم با صلابت در نمازهایی که برگزار میشود شرکت کنیم و با خدای خودمان پیمان ببندیم که کاری میکنیم که هر روزمان عید باشد چون به سمت گناه و معصیت نمیرویم.
مناسبت دیگر روز بیست و هتم تیرماه سالروز پذیرش قطع نامه 598 شورای امنیت سازمان ملل است که مسئله مهمی است؛ اینکه چرا ابر قدرتها سراغ قطع نامه آمدند؟ اینها اوایل جنگ که دشمن در خاک ما بود آتش بس اعلام کردند یعنی دشمن همین جا بماند و ما هم گویا حق بیرون راندن دشمن را نداریم و این ماند تا جریان فتح خرمشهر که به تکاپو افتادند و در روزهای پایانی جنگ هم بعد از هشت سال مقاومت این ملت به خاظر ضربات پی در پی که متوجه عراق شد از سوی جمهوری اسلامی مسئله قطع نامه را مطرح کردند و ملت ما برای همه تاریخ آینده نشان داد که در مقابل زورگویی دشمنان از خودش ایستادگی نشان میدهد و تسلیم خاستههای دشمنان نمیشود.
مناسبت پنجم روز سیام تیرماه روز مبارزه ملت رشید ما به رهبری مرحوم آیت الله کاشانی در مقابل نظام طاغوت است و شما شاهد هستید که این شخصیت بزرگ دینی و اسلامی ما چه کرد؛ رسماً اعلام کرد که اگر قوام السلطنة نخست وزیر برکنار نشود، اعلام جهاد میکنم و خودم با کفن به خیابان میآیم (این را روز بیست و نهم اعلام کرد و روز سی تیر مردم به خیابانها آمدند و عدهای به شهادت رسیدند اما سرانجام دستگاه جبار طاغوت در مقابل اراده مردم و اراده عالمان دین عقب نشینی کرد. یاد و خاطره این عالم بزرگ و جلیل القدر را گرامی میداریم.
اما مسئله مهمی که انتظار دارید مطرح کنم گرچه وقت محدود است و عزیزان در هوای گرم هستند، مسئله هستهای است؛ توجه دارید اینکه ملت انقلابی ما و کشور مستقل ما از اول دنبال این نقطه بود که ما به خاطر توانمندیهایی که در داخل داریم (استعداد دانشمندان و جوانانمان) مناسب است از فناوریهایی که در اختیار دنیاست، استفاده کنیم و بهره ببریم. ما وارد عمل شدیم از روزهای اول دشمنان تحریمها و توطئهها را علیه ما آغاز کردند و موقعی که احساس کردند این ملت عقب نشینی نمیکند بعد از اینکه قطع نامه علیه ما صادر کردند و آمدند در دنیا ایران هراسی را مطرح کردند و اینکه ایران دنبال سلاح هستهای است و یک چهرهای از ایران اسلامی در دنیا مطرح کردند. ما همیشه اهل مذاکره و منطق بودهایم و خوش بختانه وارد مذاکره شدیم البته دشمن بیش از ما به مذاکره نیاز داشت. اما مذاکراتی سخت که این روزهای آخر هیجده روز به طول انجامید؛ ابر قدرتها پای میز مذاکره و ایران با سربلندی و افتخار یک طرف میز مذاکره و سفیران جمهوری اسلامی و تیم مذاکره کننده با اقتدار در مقابل ابر قدرتها مذاکره کردند. کسانی که حاضر نبودند اساساً حقوق هستهای ما را یک روز بپذیرند و میگفتند همه چیز را تعطیل کنید و پلمپ کنید و به خارج از ایران بفرسید، امروز در مقابل اراده آهنین مردم ما تسلیم شدند و حقوق هستی ما را پذیرفتند.
البته ما همان طور که رهبر عزیزمان فرمودند در مذاکره بده بستان هست ما محدودیتهایی را پذیرفتهایم اما در عوض غنی سازی تعطیل نمیشود و حقوق هستهای ملت ما پذیرفته شده و امروز آن چهرهای که در دنیا از ما ساخته بودند (ایران هراسی) به ضد خودش تبدیل شده هم در سطح منطقه و هم در سطح بین الملل. ما میبینیم چهرهای از ایران اسلامی نشان داده شده که حتی کسانی با ما به ظاهر ارتباطی ندارند و رابطه دیپلماسی ندارند، پیام تبریک برای ملت ایران و رهبران ما و رهبر فرزانه انقلاب فرستادند. این نشان دهنده جایگاه نظام مقدس جمهوری اسلامی است.
اما آن نکاتی که رهبری در پاسخ به رئیس جمهور فرمودند باید مورد ملاحظه جدی قرار بگیرد؛ متن توافق باید با دقت ملاحظه بشود و مسیر قانونی خودش را طی کند و بعد از تصویب مراقبت کنیم چرا که اینها انسانهای بد عهدی هستند، بد عهدی نکنند. مراقبت جدی کنیم و کنند که دشمن دست از پا خطا نکند. ملت و مردم ما هم آن وحدت و انسجامشان را در داخل حفظ کند تا فضای آرامی به وجود بیاید و بنا به توصیه مقام معظم رهبری تا در یک فضای آرام بتوانیم به اهداف بین المللیمان برسیم.
نکته دیگر اینکه مذاکرات ما در مسئله هستهای بود و بس! در سایر مسائل ما مذاکرهای با دشمنان نداریم. در پاسخ آن دانشجو که سؤال کرد از رهبر فرزانه انقلاب که اگر این توافق انجام شد داستان ما و مبارزه ما با استکبار چه میشود؟ رهبری فرمودند: ما که نمیتوانیم از آموزههای قرآن جدا شویم؛ قرآن همیشه به ما میگوید در مقابل استکبار بایستد مگر اینکه آنها از خوی استکباریشان دست بردارند.
دشمن اگر با ما به توافق نمیرسید دو راه در پیش داشت: یکی افزایش تحریمها که دیدید و دیدند که در عین حالی که گفتند فلج کننده، کارایی ندارد و راه دوم آنها همین تهدیدهایی بود که میکردند (همه گزینهها روی میز است) یعنی جنگ؛ منافع آنها در کل این منطقه پراکنده است. شروع همان، و به خطر افتادن تمام نافعشان همان لذا راهی نداشتند جز اینکه پای میز مذاکره با جمهوری اسلامی بنشینند و با ما به توافق برسند و حقوق مسلم ملت ما را بپذیرند.
دعای پایانی خطبه دوم
«إِنَ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إيتاءِ ذِي الْقُرْبى وَ يَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ الْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُون»[14]؛
«رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّار»[15]
پروردگارا در فرج مولایمان تعجیل فرما؛ توطئه دشمنان را به خودشان برگردان؛ به امام راحلمان روح و رضوان عنایت فرما؛ به رهبر فرزانه انقلاب ما این سکان دار کشتی انقلاب عزت بیشتر کرامت فرما؛ به مراجع بزرگوار مان سلامت و طول عمر عنایت فرما؛ به خدمتگذاران مردم خدمت بیشتر عنایت فرما؛ پروردگارا از تو میطلبیم نسل جوان ما و این امیدهای آینده ما را با مکتب و دین آشناتر بگردان؛ به خانوده مکرم شهیدانمان صبر و اجر کرامت بفرما؛ نیروهای مسلح ما را اعم از نیرو هوایی، نیرو دریایی و نیروی زمینی و نیروهای انتظامی ما را برای دفاع از کیان انقلاب و اسلام عزیز موفق و مؤید و منصور بدار؛ پروردگارا ملتمسانه عرض میکنیم باران رحمتت را شامل همه ما بگردان.
إنّ أحسن الحدیث و ابلغ الموعظة کتاب العزیز
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
«قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ * اللَّهُ الصَّمَدُ * لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ * وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ»
صدق الله العلیّ العظیم
[1]. عيون الحكم و المواعظ (لليثي)، ص: 60، حدیث 1517؛ تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص: 274، حدیث 6008.
[2]. بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج75، ص: 241.
[3]. عيون الحكم و المواعظ (لليثي)، ص: 444، حدیث 7766.
[4]. «الحج»: 60؛ المجادلة : 2.
[5]. «آلعمران»: 134.
[6]. «يوسف»: 92. «قالَ لا تَثْريبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللَّهُ لَكُمْ وَ هُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمين.»
[7]. الكافي (ط - الإسلامية)، ج3، ص: 513.
[8]. إعلام الورى بأعلام الهدى (ط - القديمة)، النص، ص: 109.
[9]. شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، ج17، ص: 272.
[10]. «النحل»: 90.
[11]. عيون الحكم و المواعظ (لليثي)، ص: 59، حدیث 1496.
[12]. بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج95، ص: 175.
[13]. بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج88، ص: 136.
[14]. «النحل»: 90.
[15]. «البقرة»: 201.