تفسیر

بسم الله الرحمن الرحیم، الحمدلله رب العالمین، وصلی الله علی سیدنا ونبینا محمد وآله الطاهرین.

با عرض سلام و ادب و احترام خدمت شما برادران و خواهران ایمانی و هم استانی‌های عزیزمان، گفتیم که سخن ما در این شب‌های باقیمانده ماه مبارک رمضان پیرامون دغدغه‌های پیامبر است، پیرامون نگرانی‌های پیامبر است آن هم نسبت به ما که این امت من، این مردمی که منِ پیامبر را قبول دارند و احترام می‌کنند، اینها چه می‌کنند، چهار دغدغه جدی پیامبر مطرح کردند، دغدغه اول این است که من نگران این هستم که امت من دنبال هوای نفس راه بیفتند، دغدغه دیگری که نبی اکرم دارد این است که در جامعه صله رحم رها شود، رابطه‌ها بین بستگان قطع شود، دنیاپرستی حاکم شود، بدعت در جامعه گسترش پیدا کند، دیشب راجع به هوای نفس و اینکه چگونه انسان می‌تواند رها بشود از هوای نفس، نکاتی را مطرح کردیم، امشب وعده دادیم که پیرامون آثار هوای نفس نکاتی را مطرح کنیم، یکی از آثار زیانبار هوای نفس این است که هوا پرستی در جامعه منشاء ظلم و بی‌عدالتی است، آدم‌هایی که دنبال هوای نفس هستند و هواپرست هستند اینها هیچ مسیری را که به عدالت ختم بشود انتخاب نمی‌کنند، اینها کارشان ظلم است، آیه شریفه را نگاه کنید فلاتتبعوا الهوی، دنبال هوای نفس نباشید، «أَنْ تَعْدِلُوا وَ إِنْ تَلْوُوا أَوْ تُعْرِضُوا فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبيرا»؛[1] از هوای نفس پیروی نکنید که از حق منحرف خواهید شد، آدم‌هایی که دنبال هوای نفس هستند از حق فاصله دارند و اگر حق را تحریف کنید یا از اظهار آن اعراض کنید خداوند به آنچه انجام می‌دهید آگاه است، پس اولین خطری که متوجه انسان‌هایی که پیروی از هوای نفس می‌کنند  این است که مسیر انحرافی ، مسیر بی‌عدالتی را در زندگی دنبال می‌کنند، ظلم و ستم از دست اینها سر می‌زند و این یک نوع بیماری جدی است که در جامعه به وجود می‌آید، اثر دوم هواپرستی در جامعه ضلالت و گمراهی انسان‌هاست، آدم‌هایی که دچار ضلالت و گمراهی می‌شوند اگر منشاء آن را درست بررسی کنیم اینها کسانی هستند که تابع هوای نفس هستند و شیطان بر اینها غلبه پیدا کرده، و لذا گمراه هستند، «وَلا تَتَّبِعِ الْهَوى‏ فَيُضِلَّكَ عَنْ سَبيلِ اللَّه‏»[2] قرآن می‌گوید از هوای نفس پیروی نکنید که تو را از راه خدا منحرف می‌کند، اگر جوانی را دیدیم که در مسیر مسجد نیست، در مسیر عبادت نیست، در مسیر روزه ماه رمضان نیست، اگر دختر مسلمانی را دیدیم که در مسیر حجاب نیست در مسیر عفاف نیست، در مسیر تقوی نیست خدای ناخواسته دچار ابتذال و هرزگی در جامعه شده ریشه آن را خدای متعال پیروی از هوای نفس می‌داند، یعنی کنترل را به جای اینکه به عقل بسپارد، کنترل زندگی‌اش را به جای اینکه به شرع بسپارد؛ به دین بسپارد، کنترل زندگی‌اش را یک جا به شیطان سپرده است و طبیعی است اگر شیطان بر زندگی انسان حاکم شد چه می‌کند و اثر سوم از آثار هوای نفس این است که هوای نفس مانع رشد و ترقی و تعالی انسان می‌شود، پس اولاً هوای نفس انسان را به بی‌عدالتی سوق می‌دهد، ثانیاً هوای نفس انسان را به انحراف می‌کشاند و ثالثاً هوای نفس مانع رشد و ترقی و تکامل انسان می‌شود، ما در تاریخ کسی داریم به نام بلعم باعورا، خوب این بلعم باعورا علم و دانش او می‌تواند زمینه ساز جایگاه بلند او باشد و رشد کند و به کمالاتی برسد، اما خدای متعال در رابطه با این بلعم باعورا تعبیر جالبی دارد، می‌فرماید او بخاطر هوای نفس زمین‌گیر شد، رشد نکرد، ترقی پیدا نکرد و از حرکتی که خدای متعال برای او زمینه‌سازی کرده بود بازماند و چهارمین نکته که به صورت فشرده عرض بکنم و توضیح آن را در شب آینده بیان کنم، این است که هواپرستی باعث می‌شود که انسان درک صحیح خودش را از حقایق عالم هستی از دست بدهد، آدم‌هایی که پیرو هوای نفس هستند گویا روی چشمشان پرده افتاده، گوششان نمی‌شنود، قلبشان درک نمی‌کند و دچار یک نوع نابسامانی از نظر ادراک هستند، این هم از آثار زیانبار هوای نفس است، پس جا دارد پیغمبر دغدغه‌مند باشد، جا دارد پیغمبر نگران باشد، چون این هوای نفس الاحواء المختلفه به تعبیر پیغمبر این آثار زیانبار را دارد، ادراک را از انسان می‌گیرد، انسان را در مسیر انحراف قرار می‌دهد، انسان را دچار ضلالت و گمراهی می‌کند، انسان را در مسیر بی‌عدالتی قرار می‌دهد، پروردگارا از تو می‌طلبیم در این شب‌های پر خیر و برکت ماه رمضان به همه ما توفیقاتت را شامل بگردان.

والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته.