غفلت

عن مولینا الامام زین العابدین (ع): «ابْنَ آدَمَ، لَا تَزَالُ بِخَيْرٍ مَا كَانَ لَكَ وَاعِظٌ مِنْ نَفْسِكَ وَ مَا كَانَتِ الْمُحَاسَبَةُ لها مِنْ هَمِّكَ وَ مَا كَانَ الْخَوْفُ لَكَ شِعَاراً وَ الْحُزْنُ لَكَ دِثَاراً، ابْنَ آدَمَ إِنَّكَ مَيِّتٌ وَ مَبْعُوثٌ وَ مَوْقُوفٌ بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ (عَزَّ وَ جَلَّ)».[1]

یکی از مشکلاتی که در زندگی ما وجود دارد غفلت است، اگر انسان سراغ گناه می‏رود به خاطر غفلت است؛ چون اگر غفلت نداشته باشد گناه نمی‏کند. امام زین العابدین (ع) در این روایت به کل انسان‏ها اعم از مؤمن و غیر مؤمن، مسلم و غیر مسلم، خطاب می‏کند که فرزند آدم، پیوسته بر اساس خیر و خوبی و سعادت، هستی؛ یعنی تو دنبال سعادت می‏گردی؛ چون طبع بشر سعادت طلب است و اگر می‏خواهی همیشه در خیر و سعادت باشی، چند کار باید انجام دهی:

اول: واعظ خودت باشی؛ یعنی علاوه بر اینکه به نصایح و مواعظ دیگران هم گوش می‏دهی خودت هم واعظ خودت باش.

دوم: پاسبان و نگهبان نفست باش. «القلب حرم الله»؛ قلب حرم الهی است و انسان نباید بگذارد، هر چیزی وارد این حریم بشود و اگر گناهان و معاصی وارد این حریم شود، به خاطر این است که ما نگهبان خوبی برای این حریم نبوده‏ایم، پس تمام همّ و تلاش انسان باید برای محاسبه و پاسبانی از نفسش باشد.

سوم: شعار انسان در زندگی حالت خوف و خشیت از خداوند متعال باشد که عملش در گذشته چگونه بوده است، عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ الْحَذَّاءِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: «الْمُؤْمِنُ بَيْنَ مَخَافَتَيْنِ ذَنْبٍ قَدْ مَضَى لَا يَدْرِي مَا صَنَعَ اللَّهُ فِيهِ وَ عُمُرٍ قَدْ بَقِيَ لَا يَدْرِي مَا يَكْتَسِبُ فِيهِ مِنَ الْمَهَالِكِ فَلَا يُصْبِحُ إِلَّا خَائِفاً وَ لَا يُصْلِحُهُ إِلَّا الْخَوْفُ»[2]؛ مؤمن بین دو خوف است؛ یکی گناهی که انجام داده و نمی‏داند خداوند متعال درباره آن چه می‏کند، دوم عمری که باقی مانده که باز هم نمی‏داند خداوند درباره او چه می‏کند، لذا در روایت آمده که انسان گاهی گناهی مرتکب می‏شود و به خاطر همین گناه به بهشت می‏رود، راوی تعجب کرد که چگونه می‏شود انسان به خاطر گناه به بهشت برود، حضرت فرمودند: گاهی شخص گناهی انجام می‏دهد و وجدانش در عذاب است و همواره آن گناه را به یاد می‏آورد و از خداوند متعال می‏ترسد؛ یعنی از عملی که انجام داده می‏ترسد نه اینکه از خداوند که ارحم الراحمین است بترسد.

چهارم:انسان همیشه نسبت به گذشته خودش باید نگران باشد و حزن داشته باشد، مثل لباس زیرینی که همیشه همراه انسان است- دِثار به لباس زیر گفته می‏شود که همیشه همراه انسان است- فرق بین خوف و حزن در کلمات و گفتارهای اخلاقی معصومین (ع) و علماء اخلاق، این است که خوف مربوط به گذشته است و حزن مربوط به آینده. حضرت در ادامه روایت می‏فرمایند: فرزند آدم تو میمیری و سپس برانگیخته می‏شوی و تو را نگه می‏دارند و از کارهایی که انجام داده‏ای از تو سؤال خواهند کرد.

29/9/91



[1]. امالی مفید، ص110، مجلس 12 و امالی شیخ طوسی، ص115، مجلس 4.

[2]. وسائل الشيعة، ج‌15، ص 219، باب 14 من ابواب الوجوب الخوف من الله.

 

 

برای مشاهده مجموعه کلی توصیه های اخلاقی روی این لینک کلیک کنید مجموعه توصیه های اخلاقی

Please publish modules in offcanvas position.