حضرت آیت الله حسینی بوشهری«دامت برکاته» استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در ابتدای درس اخلاق و تفسیر خود با بیان نکات اخلاقی فرمودند:قال مولینا و مقتدینا الإمام الباقر (ع): «إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّ فِيكَ خَيْراً فَانْظُرْ إِلَى قَلْبِكَ فَإِنْ كَانَ يُحِبُّ أَهْلَ طَاعَةِ اللَّهِ وَ يُبْغِضُ أَهْلَ مَعْصِيَتِهِ فَفِيكَ خَيْرٌ وَ اللَّهُ يُحِبُّكَ وَ إِنْ كَانَ يُبْغِضُ أَهْلَ طَاعَةِ اللَّهِ وَ يُحِبُّ أَهْلَ مَعْصِيَتِهِ فَلَيْسَ فِيكَ خَيْرٌ وَ اللَّهُ يُبْغِضُكَ وَ الْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ»[1].
امام باقر (ع) در روایت مذکور، فرموده است که هرگاه خواسـتى بدانى خيرى در تو هست يا نه، به دل خودت نگاه كن، اگر ديـدى دلت، اهل طاعت خـدا را دوسـت دارد و از گنهكاران بدش مىآيـد، در تـو خـيرى هست و خـدا دوستت دارد و اگر ديدى دلت اهل طاعت خدا را دوست ندارد، برعكس آن، از گنهكاران خوشش مىآيد، در تو خيرى نيست، خدا هم از تو بدش مىآيد. انسان با كسى است كه دوستش مىدارد.
در این روایت، معیاری قرار داده شده است تا انسان خود را با آن بسنجد تا ببیند آیا در وجود او خیر وجود دارد یا وجود ندارد.
امام رضا (ع) در وصف انسانهای ارزشمند این گونه فرموده است: «الْخَيْرُ مِنْهُ مَأْمُولٌ وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُون»[2]؛ انسانها خوب، کسانی هستند که مردم به آنها امید خیر دارند و از شر آنها در أمانند.
معیاری که در روایت مذکور، به آن اشاره شده است این است که انسان به قلبش نگاه کند، ببیند آیا اهل طاعت را دوست دارد و اهل معصیت را دشمن میدارد یا اهل طاعت را دشمن میدارد و اهل معصیت را دوست دارد [و مطمئناً یکی از این دو حالت در قلب انسان وجود دارد]، پس اگر قلبت، اهل طاعت را دوست میدارد و اهل معصیت را مبغوض و دشمن میدارد، پس در این صورت در وجود تو خیر خواهد بود و خداوند متعال تو را دوست خواهد داشت، کما اینکه خداوند متعال فرموده است: «...إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ»[3]، «إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ»[4]، اما اگر قلبت، اهل معصیت را دوست میدارد و اهل طاعت را مبغوض و دشمن میدارد در وجود تو شر خواهد بود و خداوند تو را مبغوض و دشمن خواهد داشت و انسان با کسی است که دوست میدارد، یعنی هر کسی را که دوست بدارد در آخرت نیز با همان شخص محشور خواهد شد.
در بعضی روایات آمده است که اگر انسان سنگی را دوست بدارد روز قیامت با همان سنگ محشور خواهد شد.
امام صادق (ع) فرموده است: «لَا يَبْلُغُ أَحَدُكُمْ حَقِيقَةَ الْإِيمَانِ حَتَّى يُحِبَّ أَبْعَدَ الْخَلْقِ مِنْهُ فِي اللَّهِ وَ يُبْغِضَ أَقْرَبَ الْخَلْقِ مِنْهُ فِي اللَّه»[5]؛ هیچ کدام از شما به حقیقت ایمان نمیرسد مگر اینکه دورترین افراد نسبت به خودش را در راه خداوند متعال دوست بدارد و نزدیکترین افراد نسبت به خودش را در راه خداوند دشمن بدارد، یعنی دورترین افرادی را که در مسیر طاعت و بندگی خداوند باشند دوست بدارد و نزدیکترین افراد خود را که از مسیر خدا خارج شده باشند دشمن بدارد.
دیدگاهها
خوراکخوان (آراساس) دیدگاههای این محتوا