آیت الله حسینی بوشهری: ملاکِ سنجشِ خیر در وجودِ انسان1401/11/25

حضرت آیت الله حسینی بوشهری«دامت برکاته» استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در ابتدای درس اخلاق  و تفسیر خود با بیان نکات اخلاقی فرمودند:قال مولینا و مقتدینا الإمام الباقر (ع): «إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّ فِيكَ خَيْراً فَانْظُرْ‌ إِلَى قَلْبِكَ فَإِنْ كَانَ يُحِبُّ أَهْلَ طَاعَةِ اللَّهِ وَ يُبْغِضُ أَهْلَ مَعْصِيَتِهِ فَفِيكَ خَيْرٌ وَ اللَّهُ يُحِبُّكَ وَ إِنْ كَانَ يُبْغِضُ أَهْلَ طَاعَةِ اللَّهِ وَ يُحِبُّ أَهْلَ مَعْصِيَتِهِ فَلَيْسَ فِيكَ خَيْرٌ وَ اللَّهُ يُبْغِضُكَ وَ الْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ»[1].

امام باقر (ع) در روایت مذکور، فرموده است که هرگاه خواسـتى بدانى خيرى در تو هست يا نه، به دل خودت نگاه كن، اگر ديـدى دلت، اهل طاعت خـدا را دوسـت دارد و از گنهكاران بدش مى‏آيـد، در تـو خـيرى هست و خـدا دوستت دارد و اگر ديدى دلت اهل طاعت خدا را دوست ندارد، برعكس آن، از گنهكاران خوشش مى‏آيد، در تو خيرى نيست، خدا هم از تو بدش مى‏آيد. انسان با كسى است كه دوستش مى‏دارد.

در این روایت، معیاری قرار داده شده است تا انسان خود را با آن بسنجد تا ببیند آیا در وجود او خیر وجود دارد یا وجود ندارد.

امام رضا (ع) در وصف انسان‏های ارزشمند این گونه فرموده است: «الْخَيْرُ مِنْهُ مَأْمُولٌ وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُون»[2]؛ انسان‏ها خوب، کسانی هستند که مردم به آنها امید خیر دارند و از شر آنها در أمانند.

معیاری که در روایت مذکور، به آن اشاره شده است این است که انسان به قلبش نگاه کند، ببیند آیا اهل طاعت را دوست دارد و اهل معصیت را دشمن می‏دارد یا اهل طاعت را دشمن می‏دارد و اهل معصیت را دوست دارد [و مطمئناً یکی از این دو حالت در قلب انسان وجود دارد]، پس اگر قلبت، اهل طاعت را دوست می‏دارد و اهل معصیت را مبغوض و دشمن می‏دارد، پس در این صورت در وجود تو خیر خواهد بود و خداوند متعال تو را دوست خواهد داشت، کما اینکه خداوند متعال فرموده است: «...إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ»[3]، «إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ»[4]، اما اگر قلبت، اهل معصیت را دوست می‏دارد و اهل طاعت را مبغوض و دشمن می‏دارد در وجود تو شر خواهد بود و خداوند تو را مبغوض و دشمن خواهد داشت و انسان با کسی است که دوست می‏دارد، یعنی هر کسی را که دوست بدارد در آخرت نیز با همان شخص محشور خواهد شد.

در بعضی روایات آمده است که اگر انسان سنگی را دوست بدارد روز قیامت با همان سنگ محشور خواهد شد.

امام صادق (ع) فرموده است: «لَا يَبْلُغُ أَحَدُكُمْ حَقِيقَةَ الْإِيمَانِ حَتَّى يُحِبَّ أَبْعَدَ الْخَلْقِ مِنْهُ فِي اللَّهِ وَ يُبْغِضَ أَقْرَبَ الْخَلْقِ مِنْهُ فِي اللَّه‏»[5]؛ هیچ کدام از شما به حقیقت ایمان نمی‏رسد مگر اینکه دورترین افراد نسبت به خودش را در راه خداوند متعال دوست بدارد و نزدیک‏ترین افراد نسبت به خودش را در راه خداوند دشمن بدارد، یعنی دورترین افرادی را که در مسیر طاعت و بندگی خداوند باشند دوست بدارد و نزدیک‏ترین افراد خود را که از مسیر خدا خارج شده باشند دشمن بدارد.



[1]. کلینی، الکافی (ط- الإسلامیة)، ج2، کتاب الإیمان والکفر، باب الحبِّ فی الله و البغضِ فی الله، ص126، ح11.

[2]. حسن بن علی، ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ص443.

[3]. «البقرة»:195.

[4]. «الصافات»:80.

[5]. حسن بن علی، ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ص369.

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

Please publish modules in offcanvas position.