قال مولینا الإمام الصادق (ع): «إِيَّاكُمْ أَنْ تَمُدُّوا أَطْرَافَكُمْ إِلَى مَا فِي أَيْدِي أَبْنَاءِ الدُّنْيَا فَمَنْ مَدَّ طَرْفَهُ إِلَى ذَلِكَ طَالَ حُزْنُهُ وَ لَمْ يُشْفَ غَيْظُهُ وَ اسْتَصْغَرَ نِعْمَةَ اللَّهِ عِنْدَهُ فَيَقِلُّ شُكْرُهُ لِلَّه»[1].
امام صادق (ع) در روایت مذکور، فرموده است که از نگاه طولانی به آنچه در دستهای فرزندان دنیا است، بپرهیزید، پس اگر کسی نگاه طولانی خود را به آنچه در دست فرزندان دنیا است، بیندازد، غم و اندوهش به درازا میکشد، خشم او نیز فرو نمینشیند، نعمات الهی که خداوند به او عنایت کرده است را کوچک میشمرد و شکر او نسبت به نعمات الهی کم میشود.
نگاه به مال و ثروت دیگران باعث میشود که انسان همیشه غمگین باشد و گاهی به خاطر اینکه از نظر مادی از دیگران پایینتر است، خشم و غضب میکند و نعماتی که خداوند به او عنایت کرده است را کوچک میشمرد. نعمت سلامتی، نعمت زن و فرزند، نعمت امنیت و سایر نعمتهای بیشماری که خداوند به او داده است که قابل شمارش نیست را نمیبیند و آنها را کوچک میشمرد؛ «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لاَ تُحْصُوهَا إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ»[2]. بنابراین، انسان باید سعی کند که این اخلاق رذیله را که به مال و ثروت دیگران نظر کند و از نعماتی که خداوند به او عنایت کرده است، غافل شود و شکر آن نعمات را به جای نیاورد، کنار بگذارد و سعی کند که همیشه در برابر نعمات بیشماری که خداوند به او عنایت کرده است، شاکر باشد.
لقمان حکیم به فرزندش فرموده است که ای فرزندم! در امور دنیایی به پایینتر از خودت نگاه کن، اما در امور اخروی به بالاتر از خودت نگاه کن.
انسان اگر در امور دنیایی به پایینتر از خودش نگاه کند، راضی و شاکر است و هیچگاه غصه و ناراحتی سراغ او نخواهد آمد و نیز اگر در امور معنوی و اخروی به بالاتر از خود نگاه کند، به خود غرّه نخواهد شد و تلاش خواهد کرد تا پلههای ترقی را طی کند و به کمال برسد.
نقل شده است که سعدی کفش نداشت، شخصی را جلو مسجد دید که از زانو به پایین، پا ندارد، دستهای خود را به آسمان بلند کرد و خدا را شکر کرد و عرض کرد، خدایا ممنونم که من پا دارم و فقط کفش ندارم.