تذکر اخلاقی: حُرمت آبروی مؤمن1402/08/24

 

روایت اول: قال مولینا و مقتدینا الإمام الصادق (ع): «لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي بِلَادِهِ خَمْسُ حُرَمٍ؛ حُرْمَةُ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَ حُرْمَةُ آلِ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَ حُرْمَةُ كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ حُرْمَةُ كَعْبَةِ اللَّهِ وَ حُرْمَةُ الْمُؤْمِنِ»[1].

 

امام صادق (ع) فرموده است که برای خداى متعال در زمین و بلادِ تحت احاطه ذات کبریائی‏اش، پنج حرمت است که عبارت از حرمت رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلّم، حرمت آل رسول خدا صلى اللّه عليهم، حرمت كتاب خداى عز و جل، حرمت کعبه‏ی خدا و حرمت مؤمن است.

 

در آستانه دو انتخابات مهم و سرنوشت‏ساز در کشور هستیم و نفس مشارکت مردم در این دو انتخابات با تداوم انقلاب اسلامی گره می‏خورد و رقابت در این عرصه برای بالا بردن مشارکت مردم بسیار ارزشمند است، رهبر معظم انقلاب نیز مشارکت، رقابت، امنیت و سلامت را چهار اصل اساسی انتخابات معرفی کرده است. البته باید توجه داشت که انتخابات آسیب‏هایی دارد که کم نیست، یکی از آن موارد، این است که با شروع انتخابات، گاهی هوای نفسانی چنان بر انسان مسلط می‏شود که برای رسیدن به کرسی مجلس یا ریاست جمهوی و امثال آن، به افشا کردن اسرار دیگران می‏پردازد و با آبروی افراد بازی می‏کند تا رقیب خود را تخریب کند و زمین بزند و از این طریق رأی مردم را به سمت خود جلب کند و متأسفانه کسانی که ادعای دیانت دارند نیز گرفتار این فضای مسموم می‏شوند تا جایی که افراد، علاوه بر فضای حقیقیِ جامعه از طریق فضای مجازی نیز حریم خصوصی اشخاص را مورد هجمه قرار می‏دهند و با آبروی افراد بازی می‏کنند. بنابراین، باید حواسمان باشد که حریم‏ها حفظ شود و برای رسیدن خود یا کاندیدای مورد نظرمان، به پست و مقام، حرمت افراد را زیر پا نگذاریم.

 

یکی از مواردی که در روایت مذکور، به آن اشاره شده است، حفظ حرمت رسول گرامی اسلام (ص) است. باید حُرمت رسول اکرم (ص) در بین همه پاس داشته شود. پیامبر اکرم (ص) از جایگاه ویژه‏ای در بین پیامبران الهی برخوردار است و مدال‏هایی که به پیامبر اسلام (ص) داده شده است به کمتر پیامبری داده شده است و آیات زیادی در شأن و منزلت نبی مکرم اسلام (ص) نازل شده است که آیات ذیل از آن جمله‏اند؛

 

«وَ إِنَّكَ لَعَلى‏ خُلُقٍ عَظيم»[2]‏؛ و يقيناً تو بر ملكات و سجاياى اخلاقى عظيمى قرار دارى‏.

 

«وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَليظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِك‏»[3]؛ [اى پيامبر!] و اگر درشت‏خوى و سخت‏دل بودى از پيرامونت پراكنده مى‏شدند.

 

«طه* مَا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْءَانَ لِتَشْقَى‏»[4]؛ طه! ما قرآن را بر تو نازل نكرديم تا به مشقت و زحمت افتى.

 

دومین موردی که در روایت مذکور، به آن سفارش شده است، نگه داشتن حُرمت آل رسول الله (ص) است که در روایات زیادی به احترام گذاشتن به اهل بیت پیامبر (ع)، محبّت به آنان و حفظ حرمتشان سفارش شده است.

 

سومین مورد، نگه داشتن حُرمت کتاب خداوند متعال است که در کتب فقهیه به احکام مربوط به قرآن و حفظ حرُمت آن، اشاره شده است و در رسائل عملیه مراجع نیز احکام مربوط به وجوب حفظ حرمت قرآن آورده شده است. حرمت کتاب خدا فقط منحصر به بوسیدن آن، دست گرفتن در هنگام عقد و امثال آن نیست، بلکه یکی از موارد حفظ حرمت کتاب خدا این است که قرآن در همه زندگی ما جاری و ساری باشد و نسبت به آن بی‏اعتنا نباشیم که اگر نسبت به قرآن بی‏اعتنا باشیم، روز قیامت پیامبر اکرم (ص) نزد خداوند متعال از بی‏اعتنایی ما نسبت به قرآن گِله و شکایت خواهد کرد بنابراین، حداقل کاری که انسان نسبت به حفظ حرمت کتاب خدا باید انجام بدهد این است که روزانه مقداری از آیات کتاب الهی را بخواند. خانه‏ای که در آن قرآن خوانده شود، آن خانه برای اهل آسمان می‏درخشد؛ همانند ستارگان آسمان که برای اهل زمین می‏درخشند. پس، انسان باید سعی کند که قرآن را بخواند و به آن عمل کند.

 

چهارمین مورد، حفظ حُرمت خانه خداست.

 

پنجمین مورد، حفظ حُرمت مؤمن است.

 

انسان یک موجود اجتماعی است و جامعه‏ای که انسان در آن زندگی می‏کند مثل یک خانواده است که پاکی جامعه به پاکی انسان کمک می‏کند و باعث می‏شود که انسان نیز در پرتو جامعه پاک، پاک شود و در مقابل، آلودگی جامعه انسان را آلوده می‏کند. البته انسانی که بتواند در جامعه آلوده، خودش را حفظ کند و آلوده نشود کار خیلی با ارزشی انجام داده است و پاک نگه داشتن خود در چنین جامعه‏ای از ارزش بالایی برخوردار است.

 

در اسلام با هر کاری که فضای جامعه را آلوده کند به شدّت مبارزه شده است لذا گناهانی از قبیل غیبت، دروغ، تهمت، عیب‏جویی، افتراء و امثال آن فضای جامعه و محیط پیرامون انسان را آلوده می‏کند و این آلودگی محیط، خواه ناخواه انسان را آلوده خواهد کرد. یکی از دستورات الهی حفظ حُرمت و آبروی مؤمن است و آن‏گونه که در بعضی از روایات آمده است حُرمت مؤمن همانند حُرمت کعبه است لذا هر کاری که موجب آزار و اذیّت مؤمن و موجب خشم او شود حرام است چرا که خشم مؤمن، خشم خداست و اگر به مؤمن ظلم شود و با آبروی مؤمن بازی شود ممکن است که آه او دامن ظالم را بگیرد بنابراین، باید مراقب باشیم تا برادر مؤمن ما از دست ما خشمگین نشود.

 

خداوند متعال فرموده است: «لا يُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلاَّ مَنْ ظُلِمَ وَ كانَ اللَّهُ سَميعاً عَليماً»[5]؛ خدا افشاى بدى‏هاى ديگران را دوست ندارد، جز براى كسى كه مورد ستم قرار گرفته‏است [كه بر ستمديده براى دفع ستم، افشاى بدى‏هاى ستمكار جايز است‏] و خدا شنوا و داناست.

 

طبق این آیه شریفه افشای بدی‏های ستمکار جایز است، البته باید توجه داشت که افشای بدی‏های ستمکار باید در همان محدوده ستمی باشد که از او سر زده است و انسان حق ندارد که بدی‏های دیگر او را که به شخص آسیبی نزده است افشا کند.

 

مفضل بن عمرو از امام صادق (ع) نقل کرده است که آن حضرت (ع) فرمود: «مَنْ رَوَى عَلَى مُؤْمِنٍ رِوَايَةً يُرِيدُ بِهَا شَيْنَهُ وَ هَدْمَ مُرُوءَتِهِ لِيَسْقُطَ مِنْ أَعْيُنِ النَّاسِ أَخْرَجَهُ اللَّهُ مِنْ وَلَايَتِهِ إِلَى وَلَايَةِ الشَّيْطَانِ فَلَا يَقْبَلُهُ الشَّيْطَان»[6]؛ هر كس عليه يك مؤمن مطلبى نقل كند كه بخواهد با آن او را بد نام سازد و شخصيتش را از بين ببرد تا بدين سبب از چشم مردم بيفتد، خداوند عزّ و جلّ او را از ولايت خود به سوى ولايت شيطان اخراج كند و شیطان نیز او را نمی‏پذیرد

 



[1]. کلینی، محمدبن يعقوب، الکافي (ط- الإسلامیة)، ج8، ص107.

[2]. قلم: 4.

[3]. آل عمران: 159.

[4]. طه: 1و2.

[5]. نساء: 148.

[6]. کلینی، محمدبن يعقوب، الکافي (ط- الإسلامیة)، ج2، ص358.

 

Please publish modules in offcanvas position.